تأثير فشارۀ عاطفي بر ناپايداري معناي عنوان در نسبت بينامتني با متن در شعر «پيغام» از مهدي اخوان ثالث

The Effects of Emotional Tensions on the Instability of Meaning of the Title of Mehdi Akhavan-Sales’ “The Message” in Intertextual Relation to the Text of the Poem

نااميدي از دلالت‌هاي پرتكرار در شعر مهدي اخوان ثالث است. اين حالت عاطفي منفي، بر عنوان سروده‌هاي شاعر نيز تأثير گذارده است. عنوان اثر، نشانه‌اي پيرامتني است كه با متن، رابطه‌اي تنگاتنگ دارد. بر اين اساس، عنوان «پيغام» بر يكي از سروده‌هاي اخوان، اين پرسش را بر‌مي‌انگيزد كه اين نشانة عاطفي مثبت، چگونه با شعري سراسر نااميدانه، رابطة معنايي برقرار كرده است. هدف نگارندگان در تحقيق حاضر، تبيين نحوة تغيير نشانه‌معناشناختي در معناي اوّليّه و مثبتِ نشانة پيرامتني عنوان، در ساية فضاي نااميدانة متن است. تحليل گفتماني شعر نشان مي‌دهد پيغام در معناپذيري‌اي مجدّد، به معناي منفي تغيير يافته و دلالت ثانويّه پذيرفته است. سوژة گفته‌پرداز، درها را بر هرگونه تغيير مي‌بندد؛ درحالي‌كه اگر ياري كنشگر پيغام‌گزار بيروني را مي‌پذيرفت، اميد بود معضل هستي‌شناختي‌اش سامان پذيرد و گفتمان متن به مدد دخالت كنشگر بيروني از قطب منفي به مثبت تغيير يابد؛ امّا فشارة عواطف منفي و شديد حسرت و نااميدي، سوژه را به دشمن هستي‌شناختي خويش بدل ساخته است. سير زايشي معنا، تقابل معنايي را در قالب مرگ-زندگي نشان مي‌دهد. هم‌راستا با اين تقابل، نشانة مثبت پيرامتني در عنوان شعر، از معناي اوّليّه و اجتماعي‌اش كه بر انفصال، گفت‌وگو و ديگرپذيري دلالت دارد، دور شده و در سيطرة اتّصال گفتماني، معناي نقيض خود، يعني «نه‌پيغام» (ردّ «ديگري») را يافته است.

Abundance of despair and hopelessness is an indicative feature of the poetry of Mehdi Akhavan Sales. His emotionally negative state of mind has severely impacted his poems. The title of the poem under our analysis, “Message,” has close paratextual relationship with the text of the poem. On the basis of this conjecture, “Message” raises the question: how come that the positive and emotional sense of “Message” has any meaningful relation with the overwhelming hopelessness in poem? The purpose of the authors is to explain how the title of the poem has gone through a semio-semantic transformation due to the desperate atmosphere of poem’s text. The narrational analysis of the poem shows that “Message” by accepting an inferior meaning has been transformed into a negative connotation. Here, the narrator closes all doors to any change, whereas if he would have accepted the help of an external actor, there might have been a hope for settlement of his ontological problem and, thus, the narration of the text would have alleviated from extreme pessimism to optimism. But the negative and paramount pressure of sorrow and hopelessness has transformed poem’s theme into its ontological enemy. The process of generation of the meaning of the poem leads to a conflict of life-death semantic form. Meanwhile, due to this conflict, the title of the poem — implying detachment, discourse and accepting others — loses its positive paratextual meaning despite its original social connotation, and due to domination of discourse attachment it shifts to its contradictory meaning, i.e. “no message” (rejecting others).