ويژگي‌هاي شكلي (فرمي) شعر رضا براهني در مجموعۀ خطاب به پروانه‌ها

The Properties of Poetic Form in Reza Baraheni’s Accosting the Butterflies

فرم شعر فارسي طيّ تاريخ، پيوسته دستخوش دگرگوني­هاي بسيار شده است؛ به‌ويژه در قرن حاضر و پس از مطرح‌شدن شعر نو، اين تحوّلات، چشم­گيرتر و بحث­انگيز­تر شده است. يكي از واپسين نظريّه‌ها در زمينۀ شكل شعر معاصر فارسي را رضا براهني با چاپ مجموعۀ شعر خطاب به پروانه­ ها عرضه كرد. او در اين مجموعه و در بحث نظريِ مقالۀ انتهاي كتاب، با عنوان «چرا من ديگر شاعر نيمايي نيستم»، بر آن بود كه با يافتن ايرادها و بن‌بست‌هاي شعر نيمايي و سپيد، و با ارائۀ نظريّه ­اي نو، از بحراني كه مدعي­است گريبان‌گير شعر نوي فارسي شده است، عبور كند. نظريّه و اشعار او در اين مجموعه، متأثّر از شعر پسامدرن و نظريّه­ هاي ادبي غربي، نظير فرماليسم و شالوده ­شكني‌است؛ همچنين برخي از ديدگاه­هاي مطرح‌شده نظير زبانيّت، شعر چندصدايي، استفاده از صوت و قطع روايت، براي نخستين ­بار با اين مجموعه به شعر نوي فارسي راه مي­ يابند. در پژوهش حاضر، با مرور شكل شعريِ براهني در دوره­ هاي مختلفِ كاري او و اشاره به تأثيرپذيريِ وي از پست­ مدرنيسم، و همچنين با آوردن نمونه ­­هايي از اشعار و تحليل آن‌ها، كوشيده­ شده است واپسين نظريّۀ فرم شعري براهني بررسي و جمع‌بندي جديدي از مشخّصه­ هاي شكلي اشعار خطاب به پروانه­ ها ارائه شود.

In Persian poetry, the issue of form has gone through so many alterations. In the last decades and after the emergence of Modern Persian poetry, these formal changes have been more significant and controversial. One of the latest noteworthy theories in Persian contemporary poetry has been proposed by Reza Baraheni in Accosting the Butterflies. In the theoretical section titled “Why I Am No Longer a Nimaie Poet?” the author claims that Modern Persian poetry has been beset with a crisis and attempts to find a solution by discussing the flaws in Persian free verse and blank verse poems. In this book, poems and theories are inspired by postmodernism and other western literary theories such as formalism and deconstruction, and the ideas of “languagality,” “polyphonic poetry,” “adoption of sound and breath,” and “narrative interruption” are introduced to Persian poetry for the first time. By reviewing Barahani’s poetic form in various periods of his career and studying the impacts of postmodernism on his ideas, the present paper aims to analyze Baraheni’s latest theories on poetic form and to present a new classification for the formal characteristics of Accosting the Butterflies.