طراحي مدل تعامل بهينه صداوسيما با نظام خط‌مشي‌گذاري تقنيني ايران

اين پژوهش با هدف طراحي مدل تعامل بهينه صداوسيما با نظام خط‌‌مشي‌گذاري تقنيني كشور انجام شده است. مباني فلسفي پژوهش حاضر ريشه در تفسيرگرايي و راهبرد پژوهش مبتني‌بر نظريه داده‌بنياد و به شيوه تك‌مقطعي است. مشاركت‌كنندگان مشتمل بر خبرگان حوزه رسانه و قانونگذاري شامل اساتيد دانشگاهي در رشته مديريت رسانه، اعضاي كميسيون فرهنگي مجلس، مركز پژوهش‌هاي مجلس و مديران ارشد سازمان صداو‌سيما در محدوده شهر تهران بود. با استفاده از نمونه‌گيري قضاوتي هدفمند و نظري از 10 نفر مصاحبه به عمل آمد و داده‌هاي حاصل از طريق نظريه داده‌بنياد تحليل شد. از 186 گزاره معنادار، 212 كد استخراج شد كه با حذف موارد تكراري 168 خرده‌مقوله و 35 مقوله‌محوري استخراج شده است. مهمترين شرايط علّي مؤثر بر تعامل بهينه شامل پويايي محيطي، نبود قانون و چارچوب مشخص، جهت‌گيري‌هاي سياسي، ضعف ساختارها و فرايندها و غلبه منافع شخصي / حزبي بر منافع ملي مشخص شد. مهمترين عوامل زمينه‌اي شناسايي شده نقش‌آفريني صداوسيما در كنار قواي سه‌گانه، نقش‌آفريني اثربخش مجلس شوراي اسلامي و حاكميت سلايق بر ضوابط مديريتي بود. همچنين چهار عامل مسائل بودجه‌اي، مداخله دستگاه‌هاي نظارتي و قواي سه‌گانه، اسناد بالادستي كشور و مطالبات عمومي به‌عنوان شرايط مداخله‌گر احصا شد. مهمترين راهبرد‌هاي تعامل بهينه، شناسايي فرصت‌هاي بهبود تعامل، ترسيم و ارتقاي جايگاه مجلس از طريق رسانه، حفظ استقلال عملكردي صداوسيما، تغيير رويكرد منفعل صداوسيما و ايفاي نقش تحليلگر و مشاور براي مجلس، طراحي سازوكار‌هاي نظارتي و سازماندهي براي صداوسيما، فضاسازي براي تعامل سازنده، برنامه‌ريزي آموزشي همزمان در مجلس و صداوسيما، تدوين قانوني جامع و مانع، ايجاد قابليت حسگري توسط صداوسيما، مشاركت رسانه و مجلس در تشكيل كارگروه‌ها، اتاق‌هاي فكر، فراكسيون‌ها و كميته‌هاي مشترك، برنامه‌ريزي منظم و ادواري صداوسيما براي مطالبه‌گري و نظارت و كمك صداوسيما به تصميم‌سازي مجلس بود. مهمترين پيامدهاي تعامل بهينه نيز رشد سرمايه اجتماعي، كمرنگ شدن تلقي جانبدارانه صداوسيما در جامعه، نيل به اولويت‌هاي نظام جمهوري اسلامي، افزايش همگرايي صداوسيما و مجلس و بهبود عملكرد مجلس و صداوسيما بود.