انگيزه و الگوهاي رمزگرداني در ميان گويشوران سيستاني، براساس ديدگاه گايلز

پژوهش حاضر به دنبال بررسي انگيزه و الگوهاي رمزگرداني در ميان آن دسته از گويشواران سيستاني استان سيستان و بلوچستان است كه به دو گويش محلي و فارسي معيار صحبت مي‌كنند. دلايل رمزگرداني گويشوران سيستاني برحسب عوامل اجتماعي و براساس نظريه تطابق گايلز (1979) بررسي شده است. گايلز (1979) چهار مشخصه را به عنوان انگيزه رمزگرداني معرفي كرده كه اين مشخصه‌ها شامل حالت، احساس، اعتقاد (باورها) و وفاداري به تعامل قومي است. اين مشخصه‌ها بعدها توسط گايلز و ديگران (1982) توسعه يافته و مشخصه‌هاي ديگري به آن اضافه شد. در اين مطالعه دو عامل اجتماعي طبقه اجتماعي و جنسيت مورد آزمايش قرار گرفته و هدف يافتن انگيزه‌ها و دلايل رمزگرداني در بين گويشوران سيستاني داراي جنسيت متفاوت و از طبقه اجتماعي مختلف بوده است. بررسي‌ها بر روي نوع گفتار دانشجويان دانشگاه زابل با طبقه تحصيلاتي يكسان (كارشناسي) صورت گرفت. نتايج به دست آمده حاكي از اين است كه در ارتباط با عامل اجتماعي جنسيت، زنان كمتر از مردان از رمزگرداني استفاده مي‌كنند و در ارتباط با طبقه اجتماعي، در گفتار طبقه اجتماعي پايين‌تر رمزگرداني بيشتر مشاهده مي‌شود كه طبق الگوي تطابق اجتماعي گايلز دليل آن  تمايل به حفظ همبستگي ميان اين افراد است. يكي ديگر از نتايج اين تحقيق، ميزان كاربرد گونه زباني فارسي معيار در بين دو گروه زنان و مردان و در دو طبقه اجتماعي بالا و پايين است كه شواهد بيانگر اين واقعييت است كه مردان در مقايسه با زنان تمايل كمتر به استفاده از گونه فارسي معيار داشته و طبقه اجتماعي پايين نسبت به طبقه اجتماعي بالا بيشتر تمايل به استفاده از گويش سيستاني دارند كه اين خود نشانگر الگوي‌ها و انگيزه‌هاي متفاوت رمزگرداني در عواملي اجتماعي مختلف مي‌باشد.