عنوان مقاله :
تحويل و واقعگرايي ساختاري وجودي
پديد آورندگان :
معصومي ، سعيد دانشگاه شهيد بهشتي - پژوهشكده مطالعات بنيادين علم و فناوري
كليدواژه :
تحويل علمي , واقعگرايي ساختاري , رويكرد معناشناختي , قضيه شفنر , مفهوم و رويكرد به تحويل , اشكال هستيشناختي
چكيده فارسي :
تحويل علمي يكي از مسائل مهم فلسفه علم است كه به ديگر مسائل آن، از جمله به واقعگرايي علمي مربوط ميشود. در اين مقاله با اتخاذ موضعي مشخص درباره «مفهوم تحويل» و «رويكرد به تحويل» كه آن را رويكرد «ساختاريپيشيني در زمان مشخص» ناميدهايم، به بررسي برقراري روابط حدي و روابط ساختاري ميان دو نظريه ميپردازيم. همچنين با فرض واقعگرايي ساختاريِ وجودي، بيان صريح جنبه معناشناختي مسئله تحويل و فرض برقراري جنبه معرفتشناختي آن، به دو اشكال كه به رويكرد ساختارگرايانه وارد شده است، پاسخ ميدهيم؛ اين دو اشكال، يكي اشكال ناشي از قضيه شفنر است و ديگري، اشكال هستيشناختي ناميده شده است. همچنين نشان ميدهيم هيچيك از اشكالات به رويكرد ساختاريپيشيني در زمان مشخص وارد نيست. همينطور استدلال ميكنيم كه ادعاي قضيه شفنر به رويكرد ساختارگرايانه، به معناي عام هم وارد نيست، و اشكال هستيشناختي هم تنها به بهاي هزينه گزاف فرضهاي متافيزيكي نهچندان مقبول وارد ميشود؛ يعني تنها بر اساس فرضهاي متافيزيكياي چون جوهر، اينبودن، ويژگي ذاتي، خودبودگي يا چيزهايي شبيه به اينها، كه بر اساس آنها بتوان بين امور تمايز برقرار كرد، ميتوان اشكال را وارد دانست؛ فرضهايي كه هزينه قبول آنها بيش از قبول رويكرد ساختارگرايانه است.