تحليل ساختاري پيشران‌هاي مؤثر برآينده گزارشگري شركتي در ايران

هدف: طي سال‌هاي اخير، در رابطه با بي‌كفايتي گزارشگري سنتي شركتي، نگراني و دغدغه‌هاي فزاينده‌اي وجود داشته است. اين موضوع، ضرورت انديشه در خصوص عوامل مؤثر بر خلق آينده گزارشگري شركتي را برجسته مي‌كند. بر اين اساس، هدف از اين پژوهش، شناسايي و تحليل ساختاري پيشران‌هاي مؤثر بر آينده گزارشگري شركتي در ايران است. روش: در مرحله نخست، به‌منظور شناسايي فهرست پيشران‌ها، از مصاحبه‌هاي نيمه‌ساختاريافته با خبرگان حوزه گزارشگري شركتي بهره گرفته شد، سپس به‌منظور اعتبارسنجي و اجماع در خصوص پيشران‌هاي بااهميت، از تحليل دلفي فازي استفاده شده است. در مرحله دوم با به‌كارگيري روش تحليل اثرهاي متقابل با استفاده از نرم‌افزار ميك‌مك، به تحليل ساختاري پيشران‌هاي شناسايي ‌شده در مرحله نخست اقدام شد. براي گردآوري داده‌ها در مراحل مختلف پژوهش، از نمونه‌گيري هدفمند استفاده شد. در مرحله نخست، با 17 خبره مصاحبه به عمل آمد. پرسش‌نامه دلفي در دور نخست، بين 35 نفر از خبرگان و در دور دوم، بين 27 نفر از پاسخ‌دهندگان مرحله نخست توزيع شد. پرسش‌نامه تحليل ساختاري نيز، بين 35 نفر حاضر در مرحله نخست دلفي، به‎طور مجدد توزيع شد كه از اين بين 20 پاسخ دريافت شد. يافته‌ها: بر اساس نتايج مرحله نخست پژوهش، 52 پيشران در مصاحبه‌هاي اكتشافي شناسايي شدند كه خبرگان، پس از دو دور اجراي دلفي فازي، 37 پيشران را به‌عنوان پيشران‌هاي بااهميت پذيرفتند و در خصوص آن اجماع كردند. در مرحله دوم نيز، پس از تحليل ساختاري پيشران‌ها، جايگاه هر پيشران به‌عنوان پيشران‌هاي اثرگذار، پيشران‌هاي دووجهي، پيشران‌هاي خروجي و پيشران‌هاي قابل حذف مشخص شدند. نتيجه‌گيري: نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه سه پيشران «ورود به عرصه اقتصادي جهاني، رفع تحريم‌ها و گسترش پيوند با سرمايه‌گذاران خارجي»، «خصوصي‌سازي مالكيت» و «توسعه شبكه‌هاي اجتماعي»، بر شكل‌گيري آينده گزارشگري شركتي، بيشترين تأثيرگذاري را دارند. انتظار مي‌رود نتايج اين پژوهش، در ارائه تفسيري ساختارمند و سيستمي از متغيرهاي اصلي اثرگذار بر آينده گزارشگري شركتي و روابط بين آنها گام مؤثري باشد.