روابط بينامتني اشعار بحتري با تاريخ، فرهنگ و هنر ايراني

ديوان بحتري مشتمل بر قصايد وصفي و مدحي فراواني است كه به اشكال گوناگون تاريخ، فرهنگ و هنر ايراني را بازآفريني مي‌كند و به فراخور مضمون و بافت كلام پادشاهان بزرگ، آلات موسيقي، معماري، لباسها و اسامي شهرهاي ايراني و غيره بازنمايي كرده‌است. لذا مطالعه و بررسي چگونگي و چرايي تأثيرپذيري بحتري از فرهنگ و تمدن ايراني از اهميت بسزايي برخوردار است. در پژوهش حاضر از رويكرد بينامتنيت كه با خوانشي تفسيري تأثير و تأثر متون از يكديگر را واكاوي مي‌كند به مطالعه ديوان بحتري پرداخته‌شده است. روش اين پژوهش توصيفي تحليلي و بر مبناي منابع كتابخانه‌اي است. بدين ترتيب كه ابتدا ديوان بحتري مورد مطالعه قرار گرفته است و شواهد تأثير پذيري او از فرهنگ و تمدن ايراني استخراج شده است. سپس بر اساس نظريه باختين و مايكل ريفاتر تحليل شده است. مهمترين پرسش اين تحقيق بررسي اَشكال تأثير پذيري بحتري از تمدن ايراني است. نتيجه اين بررسي حاكي از آن است كه بحتري با ذكر جغرافياي سرزمين ايران و به نيكي ياد كردن از شهرهاي آن در اشعار خود، براي خوشامد ممدوحان ايراني خويش از جغرافياي ايران به نيكي ياد كرده است. همچنين وي با همانندپنداري ممدوحان خود به شاهان و وزيران ايراني، منظومه‌اي ‌توصيفي از سلاطين ايراني با معنابن قدرت و سلطنت تشكيل مي‌دهد و بر شجاعت و دلاوري فرماندهان ايراني تأكيد مي‌كند. همچنين شاعر در ضمن توجه به انواع هنر ايراني همانند موسيقي، معماري رمز ماندگاري سروري ممدوحانش بر ايرانيان را در اهتمام آنان در حفظ و احياء آيين و رسوم ايراني مي داند