تركيب شيميايي و ويژگي‌هاي نوري آمفيبول‌هاي سديمي- كلسيمي و كلسيمي شيست‌هاي بازيك منطقه شاه‌نشين، جنوب غرب زنجان

منطقه شاه نشين در جنوب غرب زنجان و در مرز استان هاي زنجان و كردستان قرار دارد. بر اساس بررسي هاي سنگ نگاري، شيست هاي بازي اين منطقه شامل اكتينوليت شيست، اكتينوليت پيروكسن شيست، اكتينوليت پيروكسن گارنت شيست و اكتينوليت اپيدوت شيست هستند. اكتينوليت شيست ها فراوان ترين نوع شيست هاي بازي هستند و از آمفيبول، موسكوويت، كلريت و آلبيت به عنوان كاني هاي اصلي تشكيل شده اند. در اين شيست ها، آمفيبول ها در دو جايگاه بافتي مايل به شيستوارگي اصلي و هم راستا با شيستوارگي اصلي ديده مي شوند. بررسي ويژگي هاي نوري آمفيبول ها نشان مي دهد كه از مركز به سمت لبه بلور، مقادير شكست مضاعف و زاويه خاموشي(n γ□ c) كاهش يافته و رنگ غير تداخلي از سبز مايل به آبي در راستا nγ در مركز به سبز كمرنگ در لبه تغيير مي كند. از سوي ديگر، بررسي ويژگي هاي شيميايي آمفيبول ها نشان مي دهد كه مركز آن داراي تركيب وينچيت - ريشتريت است، درحالي كه لبه ها داراي تركيب اكتينوليت هستند. بنابراين، تغيير ويژگي هاي نوري ارتباط مستقيمي با تغيير تركيب شيميايي آمفيبول ها دارد كه بيشتر بر اثر عكس جانشيني گلوكوفاني CaM4 MgOct AlOctو جانشيني پلاژيوكلازي(CaM4 AlT) رخ مي دهد. محاسبات فشار - دما براي تركيب شيميايي مركز آمفيبول ها نشان دهنده شرايط ميانگين فشار kbar 14 و دماي °C 440 است درحالي كه لبه آن ها در شرايط ميانگين kbar4 و °C 520 تشكيل شده اند. از اين رو، ساختار منطقه بندي نوري و شيميايي در آمفيبول هاي شيست هاي بازي منطقه شاه نشين برآمده از تغيير شرايط فشار - دماي دگرگوني است.