بررسي تغييرات كمي آب‌هاي زيرزميني در دشت سمنان

استان سمنان با توجه به اينكه در منطقه‌ي خشك و نيمه‌خشك قرارداد مشابه ديگر مناطق خشك كشور بيشتر در معرض بحران كم‌آبي قرار دارد، بنابراين به‌منظور بررسي تغييرات آب‌هاي زيرزميني دشت سمنان انتخاب شد. براي اين هدف، آمار 20 حلقه چاه مشاهده‌اي در طي دوره آماري 20 ساله (1373-1392) مورد بررسي قرار گرفت. ابتدا داده‌هاي شركت آب منطقه‌اي استان سمنان جمع‌آوري و مرتب‌ شد. پس از ورود داده‌ها به GIS، با استفاده از نقشه‌هاي نقطه‌اي و با روش ميان‌يابي كريجينگ، پهنه‌بندي افت سطح آب‌هاي زيرزميني محدوده مورد مطالعه تهيه شد. داده‌هاي به‌دست‌آمده به منظور نمايش بهتر بر روي نمودار در محيط نرم‌افزار اكسل ترسيم شد. نتايج بررسي نقشه‌هاي هم‌سطح نشان داد در طول دوره آماري با گذشت زمان به‌طور ميانگين سطح آب‌هاي زيرزميني به ميزان 8.6 متر افت پيداكرده است. بررسي‌هاي ماهانه نيز نشان داد بيشترين ميزان افت تراز مربوط به ماه‌هاي شهريور، مهر و آبان است كه بارندگي كمتر و كشت پاييزه شروع و در نتيجه بهره‌برداري از منابع آب زيرزميني بيشتر است. براي بررسي و مشخص كردن مناطق حساس و نقش كاربري اراضي روي كميت آب چاه‌ها مشخصات ذكر شده در هر تيپ كاربري جداگانه بررسي شد. از نقشه به‌دست‌آمده در محيط GIS، ميانگين گرفته شد و ميزان تغييرات در هر كاربري به دست آمد. نتايج به‌دست‌آمده نشان داد كه بيشترين كاهش سطح آب زيرزميني مربوط به كاربري مسكوني است. در نهايت، مي‌توان اين‌چنين نتيجه‌گيري كرد كه منطقه از نظر منابع آب زيرزميني در وضعيت بحراني قرار داشته و مديريت اين منابع در دشت سمنان بسيار ضروري است.