خلاقيت هنري در حكمت اشراق سهروردي

امروزه نظرورزي ضروري‌ترين وجهِ مباحث هنر محسوب مي‌شود، اما اين مهم در فرهنگ ما سابقه‌اي درخور ندارد. هنر ما از اواخر صفويه رو به افول نهاده است؛ اين افول دلايل متعددي دارد كه قسمي از آن‌ها با هنر مناسبت دروني دارند و قسمي بيروني، و عدم خلاقيت مهم‌ترين دليل دروني‌ست. پس نظرورزي در خصوص خلاقيت نه تنها شايسته بلكه حتي بايسته مي‌نمايد. اين نوشتار كه در پي همين هدف بود، اسطوره‌كاوي ژيلبر دوران را به‌منزلۀ روش خود برگزيد و آثار سهروردي را پيكرۀ خود. و از اسطوره‌كاوي در رساله‌هاي رمزي سهروردي، بدين نتيجه رسيد كه منشاء خلاقيتْ حقيقت است؛ هنرمند در مراتب ادراكي چندان فراز مي‌گيرد كه به ادراك عقلي و فهم حقيقت امور نائل مي‌شود و به لطف اين قادر به خلاقيت، و زيبايي شكوه حقيقت است، چه به زعم سهروردي جمال و كمال اصلاً يكي‌ست، و خلاقيت كه ماحصل كمال است اگر آن‌گونه كه بايد به فعليت رسد ثمرۀ آن ذاتاً زيبا خواهد بود.