بررسي عوامل مؤثر بر رشد بهره‌وري در ايران با استفاده از الگوريتم شبكه‌هاي عصبي مصنوعي

كشورهاي توسعه‌يافته و در حال توسعه بر اهميت بهره‌وري به‌عنوان يكي از ضرورت‌هاي توسعه اقتصادي و كسب برتري رقابتي در عرصه‌هاي بين‌المللي تأكيد دارند؛ زيرا امروزه رقابت در صحنه‌هاي جهاني ابعاد ديگر به خود گرفته و تلاش براي نيل به سطح بهره‌وري بالاتر يكي از پايه‌هاي اصلي اين رقابت‌ها را تشكيل مي‌دهد. بنابراين در مسير نيل به رشد و توسعه اقتصادي شناسايي عوامل مؤثر بر رشد بهره‌وري در اقتصاد ايران لازم است. اين پژوهش در نظر دارد تا در يك تحقيق جامع ابتدا با استفاده از منطق انتخاب ويژگي (الگوريتم ژنتيك دو هدفه) عوامل مؤثر بر رشد بهره‌وري را شناسايي كند، سپس با استفاده از شبكه‌هاي عصبي مدل انتخابي را در دوره زماني 1395-1370 تخمين زده و درنهايت با استفاده از شاخص گارسن، تحليل حساسيت عوامل مؤثر بر رشد بهره‌وري را به انجام برساند. بر اساس نتايج حاصل از منطق انتخاب ويژگي از ميان بيست متغير مورد استفاده، پنج متغير سرمايه‌گذاري خارجي، سرمايه‌گذاري در بهداشت، خطوط ريلي، شاخص نوآوري و نرخ ارز از مدل حذف شدند. بر اساس نتايج، مدل شبكه عصبي با تابع فعال‌سازي تنسيگ با 3 نورون، داراي قدرت پيش‌بيني 0.993 و حداقل خطا مدل 0.0019 است. همچنين بر اساس نتايج شاخص گارسن سرمايه انساني با 15 درصد، اندازه دولت با 11 درصد، درجه باز بودن، تحقيق و توسعه و كنترل فساد اقتصادي با حدود 8 درصد بيشترين تأثير را بر رشد بهره‌وري داشته‌اند و متغيرهاي توسعه پولي با 1.48درصد و حاكميت قانون با 2.27 درصد، سرمايه فيزيكي با 3.2 درصد كمترين تأثير را بر رشد بهره‌وري داشته‌اند.