تأثيرات جنگ جهاني دوم در وضعيت اجتماعي- ‌اقتصادي خراسان

هم‌زمان با آغاز جنگ جهاني دوم، ايران بي‌طرفي خود را در اين جنگ اعلان كرد؛ اما دولت‌هاي متفق با بهانه‌ حضور جاسوسان آلماني‌ در ايران، در شهريورماه 1320 به ايران وارد شدند. اين جنگ همان‌گونه كه در اروپا سبب تحولات و زيرورويي اوضاع اجتماعي و اقتصادي شده بود، به حوادث و دگرگوني‌هايي در ايران و بويژه در خراسان نيز منجر گرديد. خراسان به دليل جايگاه ويژه‌ نظامي و داشتن مرز مشترك با شوروي، مورد توجه دولت‌هاي متفق قرار گرفت كه به نفوذ هر‌چه بيش‌تر نيروهاي انگليس و شوروي در خاك اين منطقه انجاميد و پيامدهاي بدون جبراني نيز به همراه داشت. هدف اصلي اين مقاله، بررسي پيامدهاي جنگ جهاني دوم بر وضعيت اجتماعي و اقتصادي خراسان مي‌باشد كه به روش توصيفي تحليلي صورت گرفته است. اين نوشتار، در پي يافتن پاسخ اين پرسش است كه اشغال ايران از سوي متفقين در جنگ جهاني دوم، چه تأثيري بر وضعيت اجتماعي و اقتصادي مردم خراسان داشته است؟ به نظر مي‌رسد اشغال ايران، موجب افزايش مشكلات و نابه‌ساماني‌هاي اجتماعي و اقتصادي خراسان شده است. يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه پس از اشغال ايران، ناهنجاري‌هاي اجتماعي و شرايط نا‌مناسب اقتصادي از جمله راهزني، اعتياد، ناامني، گسترش بيماري‌هاي گوناگون و گراني در سراسر استان ها رشد چشم‌گيري و محسوسي يافته است. وجود اين مشكلات و نابه‌ساماني ها، خود معلول عواملي گسترده مي باشد كه در اين نوشتار به آن‌ها اشاره خواهد شد. تاريخ‌نگاران، همواره در پژوهش هاي تاريخي خود، جنگ جهاني دوم را با نگاهي سياسي يا نظامي مورد بررسي قرار داده‌اند؛ در حالي‌كه آسيب پيامدهاي اين جنگ به بدنه‌ اجتماعي و اقتصاد جامعه‌ آن روز ايران، بسيار بيش‌تر بوده‌است.