بررسي منشأ كوهريگ‌هاي حاشيه دغ ارنان-جنوب يزد

كوهريگ يكي از انواع تپه هاي ماسه اي است كه بر روي دامنه برخي كوههاي مناطق خشك و نيمه خشك قابل مشاهده است. اين رسوبات اغلب توسط باد حمل و پس از برخورد با موانع توپوگرافي محلي بر جاي گذاشته مي شوند. بر خلاف تپه هاي ماسه اي بياباني كه تنها توسط فرايند بادي بوجود مي آيند، فرايندهاي آبي و دامنه اي نيز در شكل گيري و تحول كوهريگ ها نقش دارند. هدف اين پژوهش بررسي منشأ كوهريگ هاي واقع در دامنه كوههاي تنگ حوضكي و تنگ چنار در حاشيه دغ ارنان است. براي انجام اين پژوهش از نقشه هاي زمين شناسي، توپوگرافي، نقشه رقومي ارتفاعي و مشاهدات ميداني استفاده شده است. در بازديد ميداني چند نمونه رسوب برداشت و مطالعات دانه سنجي، كاني شناسي و مورفوسكپي روي آنها انجام شد. يافته ها نشان داد كه دانه هاي رسوبات كوهريگ از ماسه هاي درشت دانه و كاني هاي تشكيل دهنده آنها منطبق بر مونزوگرانيت هاي دامنه هاي شرقي شيركوه هستند. مورفوسكپي آنها نشان داد كه دانه هاي رسوبي زاويه دار و گردنشده بوده و خردگي و سائيدگي سطح آنها بسيار ناچيز است. نتايج نشان داد كه گرانيت هاي شيركوه در شرايط جنب يخچالي پلئيستوسن به شدت هوازده و اين مواد همراه زبانه هاي يخي و يا جريان آب رودخانه تنگ چنار به سمت سطح اساس، درياچه ارنان انتقال پيدا كرده و در ساحل رودخانه و درياچه ته نشست پيدا كرده و توسط بادهاي جنوب و جنوب شرقي دوره گذشته بر روي كوههاي تنگ حوضكي و تنگ چنار پاشيده شده و از دامنه كوهها بالا رفته اند. در برخي موارد آنها از قله عبور و در دامنه بادپناه پايين آمده اند.