پيش‌بيني و بررسي اثر نااطميناني نرخ ارز حقيقي بر واردات بخش كشاورزي ايران

هدف از مطالعه حاضر بررسي اثر نااطميناني نرخ ارز حقيقي بر واردات كشاورزي ايران براي دوره 1395-1357 و پيش‌بيني ميزان واردات كشاورزي ايران تا سال 1404 با استفاده از روش‌هاي GARCH، VAR، VECM و ANN است. بدين منظور، از الگوي واريانس ناهمساني شرطي اتورگرسيو تعميم‌يافته براي شاخص‌سازي نااطميناني نرخ ارز حقيقي، از رهيافت الگوي‌هاي خودرگرسيوني و تصحيح خطاي برداري براي برآورد رابطه هم‌جمعي و پوياي‌هاي كوتاه‌مدت و بلندمدت و در نهايت براي پيش‌بيني از روش شبكه عصبي مصنوعي استفاده شد. نتايج نشان داد كه رابطه غيرمستقيم از نوسانات نرخ ارز حقيقي و الگوي مصرفي جامعه بر واردات بخش كشاورزي و رابطه مستقيم از متغير درآمد نفتي و متغير جذب بر واردات بخش كشاورزي وجود دارد. سپس از مقايسه كارايي الگوي‌هاي خودرگرسيوني و الگوي تصحيح خطاي برداري و شبكه عصبي مصنوعي، از شبكه عصبي طراحي شده در جهت پيش‌بيني واردات بخش كشاورزي ايران براي دوره زماني 1396 تا 1404 تحت يك سناريو استفاده شد و پيش‌بيني برون نمونه‌اي انجام شد. نتايج حاكي از آن است كه با افزايش نوسانات نرخ ارز، واردات بخش كشاورزي كاهش ﮐﺎﻫﺶ ﻣﯽﯾﺎﺑﺪ. ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ، اﻧﺘﺨﺎب اﻟﮕﻮي ﺷﺒﮑﻪ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﻪﻋﻨﻮان اﻟﮕﻮي ﮐﺎراﺗﺮ و راﺑﻄﻪ ﻏﯿﺮﻣﺴﺘﻘﯿﻢ ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ ﻧﺮخ ارز ﺑﺎ واردات ﺑﺨﺶ ﮐﺸﺎورزي اﯾﺮان در ﮐﻮﺗﺎهﻣﺪت و ﺑﻠﻨﺪﻣﺪت ﯾﺎﻓﺘﻪﻫﺎي اﺻﻠﯽ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺣﺎﺿﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﻨﺪ. ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﯾﺞ اﯾﻦ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ، ﻧﺎاﻃﻤﯿﻨﺎﻧﯽ ﻧﺮخ ارز ﺣﻘﯿﻘﯽ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪﻋﻨﻮان ﯾﮏ ﻣﺴﺌﻠﻪ ﻣﻬﻢ از ﺳﻮي ﺳﯿﺎﺳﺖﮔﺬاران اﻗﺘﺼﺎدي ﻣﺪﻧﻈﺮ ﻗﺮار ﮔﯿﺮد و ﺳﯿﺎﺳﺖﻫﺎﯾﯽ در راﺳﺘﺎي ﮐﺎﻫﺶ رﯾﺴﮏ ﻓﻀﺎي ﺗﻮﻟﯿﺪي و ﺗﺠﺎري ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار دﻫﻨﺪ. ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ، ﭘﯿﺸﻨﻬﺎد ﻣﯽﺷﻮد در ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت آﯾﻨﺪه ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ ﭘﯿﺶﺑﯿﻨﯽ در زﻣﯿﻨﻪ ﮐﺸﺎورزي، ﺑﯿﺶﺗﺮ از اﻟﮕﻮي ﺷﺒﮑﻪ ﻋﺼﺒﯽ ﻣﺼﻨﻮﻋﯽ ﺑﻪﻋﻨﻮان اﻟﮕﻮي ﺑﺮﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده ﺷﻮد.