تحليل همديد سامانه هايي با منشاء كم فشار سودان طي روند تاريخي ماه مي در جنوب و جنوبغرب ايران

سامانه كم فشار سودان يكي از سامانه هاي موثر در بارش جنوب و جنوبغرب ايران است. در اين پژوهش دوره مطالعاتي منطبق با چرخه خورشيدي طي سال هاي 1957 تا 2017 تنظيم شده است. با بكارگيري داده هاي بارش روزانه 42 ايستگاه همديد از سازمان هواشناسي كشور، روزهاي داراي بارندگي استخراج شدند. براي اين روزها از مركز پيش بيني جوي-اقيانوسي ايالات متحده داده هاي فشار سطح دريا و ارتفاع فشاري در تراز 1000 هكتو پاسكال دريافت شد. بر پايه تحليل چشميهسته هاي كم و پرارتفاع، روزهاي داراي بارش ناشي از سامانه سوداني مستقل (41 روز در جنوبغرب و 28 روز در جنوب ايران) از ساير سامانه هاي جوي جداسازي شد. براي اين روزها داده هاي آنومالي تركيبي روزانه فشار سطح دريا، ارتفاع ژئوپتانسيل، نم ويژه، باد مداري و نصف النهاري در ترازهاي 1000، 850 ،700، 500 هكتوپاسكال از پايگاه داده يادشده نيز تهيه شد. نتايج بررسي ها نشان داد فشار تراز دريا طي دهه اول تا ششم در جنوبغرب ايران نسبت به ميانگين دراز مدت آن كاهش داشته است (1-تا 3-هكتوپاسكال) اما در عرصه جنوب ايران طي دهه اول تا سوم فشار تراز دريا جزيي كاهش و پس از آن طي دهه چهارم تا ششم افزايش داشت.. بررسي تغييرات ارتفاع تراز سطح زمين تا تراز مياني جو در جنوبغرب ايران نشان داد، طي دهه اول تا ششم ارتفاع سامانه سوداني نسبت به ميانگين دراز مدت آن در منطقه كاهش داشت (10-تا 70-متر) اما اين در حالي است كه در عرصه جنوبي ايران ارتفاع سامانه سوداني بغير از دهه اول تا سوم كه كاهش داشت طي دهه چهارم تا ششم افزايش يافته بود (10+ تا 15+ متر). تغييرات پارامترهاي ديناميكي سبب شده است تا بارش سامانه سوداني در ماه مي از گذشته تا به امروز در جنوبغرب ايران تقويت و در جنوب ايران تضعيف بشود.