شناسايي نقاط داغ غلظت ذرات معلق(PM 2.5) هواي مشهد

امروزه آلودگي هوابه بزرگترين معضل زيست محيطي در كلانشهر ها تبديل شده است. بر اساس برآورد سازمان بهداشت جهاني (WHO) از هر 10 نفر 9 نفر هواي ناسالم تنفس مي كنند. بر اساس اين گزارش سالانه بالغ بر 7 ميليون نفر قرباني آلودگي هوا مي گردند كه هزينه اين مرگ و مير 225 ميليارد دلار برآورد شده است. در اين تحقيق الگوي پراكنش pm2.5 به عنوان آلاينده اصلي كلانشهر مشهد با استفاده از تحليل خود همبستگي فضايي مورد بررسي قرار گرفته است. بدين منظور براي يك دوره 5 ساله60 نقشه ماهانه پراكنش pm2.5  ترسيم گرديد سپس نقشه هاي فصلي و سالانه از تركيب نقشه ها ماهانه بدست آورده شد. با استفاده از آماره محلي موران(LMI) و شاخص گتيس ارد جي (Getis –Ord-Gi) نقاط داغ غلظت ذرات معلق شهر مشهد شناسايي شد. بر اساس يافته هاي تحقيق نقاط داغ (Hot Spot) با 22.3 درصد از مساحت كل شهر در شرق و جنوب شرق و نقاط سرد (Cold Spot) با 25.5 درصد در شمال غرب مشهد شكل گرفته اند. يك چنين الگويي در مقياس فصلي نيز وجود دارد. نتايج محاسبات انجام شده بين دو لكه متمايز داغ و سرد نشان داد ، تعداد روزهاي ناسالم در نقاط داغ چهار برابر نقاط سرد است. اين نسبت در غلظت NO2حدوداً چهار برابر، SO2 سه برابروPM2.5,10 و CO دو برابر بيشتر است. همچنين 21 درصد جمعيت بيشتر، 30 درصد مساحت و تعداد كاربري هاي صنعتي و خدماتي بيشتر در نقاط داغ نسبت به نقاط سرد بيشتر است. از طرفي برخورداري كمتر از (70 درصد كمتر) پارك ها و فضاهاي سبز (62 درصد كمتر) و همچنين ارتفاع 114 متري كمتر بين دو منطقه را مي توان در تراكم بالاي PM2.5  و شكل گيري نقاط داغ در شرق و جنوب شرق مشهد موثر دانست.