تهيه نقشه فرسايندگي باران استان لرستان با استفاده از روش زمين‌آماري كريجينگ

فرسايندگي باران به صورت قدرت تراكمي باران در بروز فرسايش تعريف مي‌شود. اگر ساير خصوصيات موثر بر فرسايش ثابت در نظر گرفته شود، ميزان هدررفت خاك مستقيماً متناسب با ميزان فرسايندگي باران خواهد بود. در پژوهش حاضر با هدف تهيه نقشه فرسايندگي باران در استان لرستان، در ابتدا ميزان فرسايندگي باران در 53 ايستگاه هواشناسي در سطح استان با شاخص اصلاح شده فورنيه (MF) محاسبه شد. در ادامه براي نشان دادن همبستگي مكاني ميان داده هاي فرسايندگي باران از ترسيم واريوگرام در محيط نرم افزارGS+5.1.1 استفاده شد. در نهايت با بكارگيري روش زمين آماري كريجينگ در نرم افزار ArcGIS10.3، توزيع مكاني فرسايندگي باران نقشه سازي شد و به منظور انتخاب روش مناسب تر، دو روش كريجينگ معمولي و كريجينگ ساده با يكديگر مقايسه شدند. بعد از انتخاب مدل واريوگرام و درون يابي انجام شده توسط روش هاي مورد بررسي در اين تحقيق، در ادامه صحت درون يابي با روش ارزيابي متقابل مورد ارزيابي قرار گرفت. براساس نتايج بدست آمده روش كريجينگ معمولي بدليل بالاتر بودن مقدار R2 و پايين تر بودن مقادير ميانگين خطا (ME)، ميانگين استاندارد شده خطا (MSE)، ريشه دوم ميانگين استاندارد شده خطا (RMSE) دقت بالاتري را در مقايسه با روش كريجينگ ساده نشان داد. روش كريجينگ معمولي با  ميزان ميانگين خطاي برآورد پايين تر (0.06) و مربع ميانگين ريشه خطا (0.4) مناسب ترين روش براي درون يابي در اين پژوهش ارزيابي شد. همچنين ميزان همبستگي(R2) مقادير برآوردي و مشاهده اي فرسايندگي باران با روش كريجينگ معمولي  0.68 برآورد شد. در نهايت با استفاده از واريوگرام نمايي و روش كريجينگ معمولي نقشه فرسايندگي باران در سطح استان ترسيم شد كه  براساس آن مناطق واقع در امتداد شماليجنوبي و مركزي استان لرستان داراي فرسايندگي زياد و مناطق غربي و شرقي داراي فرسايندگي كمتري هستند. نقشه فرسايندگي باران توليد شده در اين پژوهش مي تواند به منظور برآورد ميزان هدررفت خاك با مدل USLE و شناسايي مناطق با پتانسيل فرسايش زياد مورد استفاده قرار گيرد.