روند تغيرات بافتي اندام هاي جنسي لاي‌ماهي (Tinca tinca) در تالاب انزلي و شرايط پرورشي

در اين مطالعه، تغيرات بافتي اندام هاي جنسي لاي ماهي (Tinca tinca) در تالاب انزلي و شرايط پرورشي مقايسه گرديد. تعداد 96 و 36 ماهي از استخر پرورشي و تالاب انزلي جمع آوري شد. براي تعيين هم آوري، ماهياني كه در مرحله چهارم از رشد شش مرحله اي غدد جنسي، يعني هم زمان با مرحله پيش از تخم ريزي بودند مورد بررسي قرار گرفتند. در مطالعه ميكروسكوپي برش هاي تخمدان و بيضه و رشد و نمو تخمدان و بيضه آن طي مراحل مختلف جنسي، از نمونه هاي تالاب ، از 3 ماهي ماده تخمدان دو مورد از آنها در مرحله III-IV رسيدگي بوده و يكي از آنها در مرحله III بود (آب سردتر). همچنين، در نمونه هاي پرورشي، 8 ماده مورد بررسي قرارگرفت كه از اين تعداد تخمدان، 7 مورد آنها در مرحله رسيدگي بوده و يكي از آنها از مرحله III-IV بود (در شرايط آب گرم تر). در اواخر ارديبهشت كه دماي آب به 19 درج سانتي گراد افزايش يافت، بافت هاي تهيه شده از تخمدان ماهيان داراي فوليكول هاي بعد از تمخك گذاري (اووسيت هايي با تجمع زرده و اووسيت هاي باز جذب شده) بودند. در بزرگترين اووسيت ديده شده واكوئل ها نزديك هسته رسيده بودند. بررسي بر روي 24 نمونه لاي ماهي ماده مرحله 4 و 5 كه داراي وزن 50.9 تا 238.2 گرم و ميانگين 41.01±99.86 گرم و طول كل 146 تا 233 با ميانگين 22.28 ± 176.93 ميليمتر بودند و سني معادل 3 تا 6 با ميانگين 0.93 ± 4.00 سال داشتند نشان داد كه هم آوري مطلق بين 14086 تا 153600 با ميانگين 28205.7±36362.4 عدد و هم آوري نسبي بين 170.1 تا 644.8 با ميانگين 125.02± 367.9 عدد در ازاي يك گرم ماهي ماده متغير است. نتايج بدست آمده به اين ترتيب است كه :بيضه اين ماهي از نوع لوبولار بوده و اسپرماتوژنز در ماهيان همزمان با ريخته شدن يا جذب اسپرم ها در فصل تخمريزي آغاز مي شود و بتدريج تا اواسط پاييز پيشرفت مي كند ، با افزايش دما، ميزان توليد مثل و هم آوري ماهيان نر و ماده افزايش معني داري نشان داد. بيشترين ميانگين قطر تخمك ها در ارديبهشت ماه و كمترين در مرداد ماه مشاهده شدند. اوج رسيدگي جنسي در ماهيان ماده در ماه هاي اسفند و فروردين بود. تخم ريزي ماهيان از ارديبهشت شروع و تا اواخر تير ماه ادامه داشت. اووژنز و اسپرماتوژنز در محيط هاي پرورشي زودتر از تالاب انزلي شروع ميشود.