مباني معرفتي جمهوريت در انديشۀ سياسي امام خميني

امام خميني در مقاطع تاريخي پيش و پس از انقلاب اسلامي همواره بر نقش و جايگاه مردم در حكومت اسلامي تأكيد داشت، اما چون مباني فلسفي و ديني انديشۀ جمهوريت را به‌صورت نظام‌مند تبيين و تشريح نكرده‌ بود، در نتيجه افراد مختلف با رويكردهاي نظري متفاوت تفسيرها و تأويل‌هاي متفاوتي از جمهوريت و مباني نظري آن در انديشۀ سياسي ايشان ارائه داده‌اند. حال پرسش اين است كه انديشۀ امام خميني در خصوص جمهوريت از كدام مباني معرفتي مشتق شده است؟ پاسخ فرضي آن است كه جمهوريت در انديشۀ سياسي امام خميني ناشي از نگاه انسان‌شناسانه و هستي‌شناسانۀ نظام معرفتي عرفاني ايشان است. مقالۀ حاضر به شيوۀ تحليلي و تفسيري در پي تبيين اصول و مباني معرفتي جمهوريت در انديشۀ سياسي امام خميني است. نتيجۀ به‌دست‌آمده اين است كه جمهوريت در انديشه و نگاه عرفاني امام مبتني بر اصولي نظير آزادي انسان و خدمت به خلق است. در انديشۀ عرفاني امام تأسيس حكومت با هدف خدمت به مردم انجام مي‌گيرد. بديهي است كه خدمت به خلق دربردارندۀ رضايت و خواست مردمي خواهد بود. از سوي ديگر، در نظام معرفتي امام خميني حقوق انساني و حقوق ديني دو امر جداگانه به‌حساب نمي‌آيند، در نتيجه مي‌توان گفت كه در انديشۀ امام جمهوريت در همان حال كه جزء حقوق انساني است، جزء حقوق اسلامي و ديني نيز محسوب مي‌شود.