اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر انعطاف پذيري شناختي و ولع مصرف در افراد وابسته به مواد

The Effectiveness of Acceptance and Commitment Therapy on Cognitive Flexibility and Craving in Substance-Dependent Individuals

هدف: هدف پژوهش حاضر بررسي اثربخشي درمان مبتني بر پذيرش و تعهد بر انعطاف ­پذيري شناختي و ولع مصرف در افراد وابسته به مواد بود. روش‌: پژوهش حاضر نيمه ­آزمايشي با طرح پيش­ آزمون-پس­ آزمون با گروه كنترل بود. جامعه آماري اين پژوهش شامل همه افراد داراي سوءمصرف مواد بود كه در سال 1398 به مركز ترك اعتياد آزادي شهر اردبيل مراجعه كرده بودند. از ميان آن­ ها، 30 نفر به روش نمونه­ گيري در دسترس انتخاب و به صورت تصادفي در گروه آزمايش (15 نفر) و كنترل (15 نفر) گمارده شدند. در مرحله پيش ­آزمون و پس ­آزمون، هر دو گروه به پرسش­ نامه انعطاف­ پذيري شناختي و مقياس وسوسه مصرف مواد پس از ترك پاسخ دادند. گروه آزمايش هشت جلسه درمان مبتني بر پذيرش و تعهد را دريافت كرد و گروه كنترل هيچ مداخله­ اي دريافت نكرد. داده­ ها با استفاده از روش تحليل كوواريانس چندمتغيره مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند. يافته‌ها: نتايج نشان داد كه درمان مبتني بر پذيرش و تعهد به طور معناداري باعث افزايش يكي از مولفه­ هاي انعطاف­ پذيري شناختي (شامل مولفه ادراك گزينه ­هاي مختلف) گروه آزمايش شد، ولي تاثير معناداري بر ديگر مولفه ­هاي انعطاف­ پذيري شناختي شامل ادراك كنترل ­پذيري و ادراك توجيه رفتار نداشت. همچنين، اين مداخله موجب كاهش ولع مصرف در گروه آزمايش شد. نتيجه‌گيري: نتايج نشان داد كه درمان مبتني بر پذيرش و تعهد مي­تواند منجر به افزايش انعطاف ­پذيري شاختي و همچنين كاهش ولع مصرف در افراد وابسته به مواد تحت درمان شود. همچنين، مي­ توان از اين شيوه درماني در كنار ساير درمان ­هاي دارويي و غير دارويي استفاده نمود.

Objective: The aim of this study was to evaluate the effectiveness of acceptance and commitment therapy on cognitive flexibility and craving in substance-dependent individuals. Method: The present study was quasi-experimental with pretest-posttest design with a control group. The statistical population of this study included all individuals with substance abuse who referred to Azadi addiction treatment center in Ardabil in 2019. Among them, 30 individuals were selected by convenience sampling and randomly assigned into two experimental (n=15) and control (n=15) groups. In the pretest and posttest stages, both groups answered the cognitive flexibility questionnaire and the post-detoxification craving scale. The experimental group received eight sessions of acceptance and commitment therapy and the control group did not receive any intervention. Data were analyzed based on multivariate analysis of covariance. Results: The results showed that acceptance and commitment therapy significantly increased one of the components of cognitive flexibility (including the perception of different options component) in the experimental group, but it had no significant effect on other components of cognitive flexibility including controllability perception and behavior justification perception. Also, this intervention reduced craving in the experimental group. Conclusion: The results showed that acceptance and commitment therapy can increase cognitive flexibility and also decrease craving in substance-dependent individuals under treatment. Also, this treatment can be used along with other pharmacological and non-pharmacological treatments.