تبيين قرآني مدل وابستگي به منابع؛ تحليل رفتاري بحران ناشي از ريزش بورس تهران

Quranic Explanation of the model of Dependence on Sources; Behavioral Analysis of the Crisis Caused by the Collapse of the Tehran Stock Exchange

اين نوشتار پيش از ريزش بورس تهران در تابستان 1399 و با رويكرد تحليل علمي و برخورد اصولي به واكنش‌هاي احتمالي فعالان بورس نگارش شده است. مسئله اصلي اين نوشتار آن است كه براي تحليل اصولي رفتار انسان‌ها نياز است از مدل‌هاي رفتاري قابل اتكا استفاده شود و اين در حالي است كه در منابع علمي مرتبط اذعان شده كه با كمبود مدل‌هاي رفتاري معتبر مواجه‌اند؛ بنابراين اين نوشتار، مدل وابستگي به منابع را مطابق با شاخص‌هاي معتبر نظري از قرآن شناسايي مي‌كند. اين مدل بيان مي‌كند شديد يا ضعيف‌بودن نگراني انسان‌ها در هنگام كاهش منابعشان، بيش از آنكه به مقدار اموال موجود و يا دارايي‌هاي ازدست‌رفته ايشان مربوط باشد به ميزان اتكاي ذهني‌شان بر آن منابع وابسته است؛ يعني هرچه حساسيت‌هاي افراد معطوف به منابع با تنوع كمتري باشد، وابستگي‌شان به منابع بيشتر است و فارغ از اينكه افراد چقدر ثروتمندند ـ يا در اينجا فعالان بورس چقدر قبلاً سود كرده‌اند ـ اگر به منبع مادي مشخصي وابسته شده باشند كوچك‌ترين كاهشي در آن منبع، ايشان را بي‌نهايت برآشفته خواهد كرد. بر اساس اين مدل مي‌توان در كنار راهكارِ تنوع‌بخشي به منابع مادي از جايگزين‌هاي معنوي يا رواني نيز استفاده كرد تا اتكاي ذهنيِ سرمايه‌گذاران به بورسِ فعلي تعديل شود و واكنش‌هاي شديد ناشي از احساس ترس و درماندگي مديريت‌پذير گردد. مدل وابستگي به منابع به‌ وسيله «روش تحليل محتواي كيفي انطباق‌يافته با متن قرآن كريم» كشف شده و به صورت استدلالي مراحل دستيابي به آن بيان گرديده، سپس با روابط رياضي و نمودارهاي ترسيمي ارائه شده‌ است.

This paper was written before the fall of the Tehran Stock Exchange in the summer of 2020. Its approach is the scientific analysis of possible reactions of stock market activists. In order to accurately analyze human behavior, it is necessary to use reliable behavioral models. an‎d this is while it has been stated in scientific sources that they face a lack of related behavioral models. This paper takes the Resoursce Dependence Model from the Holy Quran and adapts it to valid theoretical indicators. This model explains the nature of human response when their critical resources are depleted when humans lose part of their assets, they naturally have behavioral reactions; but the severity or weakness of these reactions depends more on the degree of human mental reliance on those resources than on the amount of assets left or lost - as an increasingly variable slope. That is, no matter how much wealth a person has, if they depend on a particular material resource, the slightest decrease in that resource will upset them. The relationships within this model are defined by mathematical variables and finally presented in the form of graphs. This model analyzes and predicts the general sensitivity and severe reaction due to the possible collapse of the stock market. Based on this model, solutions have been proposed to manage and adjust the mental reliance of investors on the current stock market. In this way, severe public reactions to feelings of helplessness can be controlled.