شناسايي مولفه‌هاي اثرگذار بر صادرات خرماي ايران به اتحاديه اروپا

Assessing Effective Factors on Export of Iran’s Date to European Unio

صادرات كشاورزي نقش محوري در اعتلاي اقتصاد اجتماعي از مسير افزايش درآمد كشاورزي و كاهش فقر دارد. ايران همواره يكي از دو صادركننده برتر خرما بوده است كه با وجود افزايش سهم از بازار جهاني، با كاهش سهم صادراتي در بازار كشورهاي اتحاديه اروپا به عنوان مهمترين مقصد صادراتي روبرو بوده است. از اينرو هدف پژوهش حاضر بررسي مولفه‌هاي اثرگذار بر صادرات خرماي ايران به 28 كشور اتحاديه اروپا در دوره زماني 2001-2018 است. جهت دستيابي به هدف پژوهش از الگوي جاذبه و دو روش براوردي حداقل مربعات معمولي و درستنمايي شبه بيشينه پوآسن استفاده شده است. نتايج نشان داد كه روش درستنمايي شبه بيشينه پوآسن روشي كاراتر در تحليل مولفه‌هاي پيش‌بيني‌كننده صادرات ايران به اتحاديه اروپا است. بنابر نتايج، اندازه اقتصاد و تفاوت اقتصادي اثري مثبت و معني‌دار بر صادرات خرماي ايران داشته است. در حالي‌كه موانع و مقاومت‌هاي تجاري همانند فاصله، تحريم‌هاي اقتصادي و بحران غذا نقش اثري منفي بر صادرات نداشته‌اند. درنهايت اين نتيجه بدست آمد كه تخصصي شدن واردات خرما در كشورهاي اتحاديه اروپا اثري فزاينده و معني‌دار بر صادرات ايران داشته است. با توجه به عدم اثرگذاري مقاومت‌هاي تجاري بر صادرات خرماي ايران، پيشنهاد مي‌شود كه بازارهاي پردرآمد اروپايي كه با تخصصي شدن در واردات همراه هستند مورد هدف قرار گيرند.

Agricultural sector is the most influential sector in developing countries like Iran. Regarding climatic conditions and natural resources of Iran, there are High productive capability and therefore the export of many agricultural products that it requires extensive trade relations with other countries. Dates is one of the most important agricultural export product in Iran, which with the advent of export powers in recent years, its position has lost in the Europe unio‎n market as one of the high-income markets. So, the aim of study is assessing effective factors on Iran’s Dates to Europe unio‎n. In order to achieve this aim is used gravity model by PPML and LSDV methods. For estimating model, data is used in period of 2004-13. Our analysis establishes four important results. First, PPML estimator had more consistent results in comparison with LSDV estimator in assessing effective factors on export of Iran’s Dates to EU. Second, Traditional variables such as GDP per capita, credit, openness and access to high seas respectively with coefficient 0.980, 0.489, 0.331 and 2.880 have a significantly positive impact and Distance (-1.609) has a significantly negative impact on export of Iran’s Dates. Third, global crisis has a significantly negative impact on export of Iran to EU. Fourth, EU’s re-exporter also has a significantly positive impact on export of Iran’s Dates, which they will become a serious threat to Iran in global market in the long term.