تأثير سياست پولي بر شكنندگي بازار پول در اقتصاد ايران

The Impact of Monetary Policy on the Fragility of the Money Market in the Iranian Economy

بعد از بحران مالي 2008، مشخص گرديد كه يكي از دلايل اصلي آسيب‌پذيري و بي‌ثباتي بازارهاي مالي، سياست‌هاي پولي بوده است. اين مقاله در همين راستا، به بررسي پويايي هاي تأثير سياست‌پولي بر شكنندگي بازار پول در دوره 1395:4-1370:1 در ايران پرداخته است. در اين مطالعه، ابتدا شاخصي براي شكنندگي بازار پول ايران استخراج گرديده و در ادامه اثر سياست پولي بر اين شاخص مورد بررسي قرار گرفته است. براي نشان دادن عملكرد سياست‌پولي از سه متغير نرخ سود حقيقي موزون، نرخ رشد پايه پولي و نرخ ذخيره قانوني به عنوان ابزار سياست‌پولي استفاده شده است. نتايج تابع عكس‌العمل آني نشان مي‌دهد كه افزايش نرخ سود حقيقي باعث كاهش شكنندگي بازار پول مي‌شود و دو ابزار ديگر تأثيري بر شكنندگي بازار پول ندارد. نتايج تجزيه واريانس نيز بيانگر اين است كه سهم ابزارهاي پولي در توضيح‌دهندگي تغييرات شكنندگي بازار پول در كوتاه مدت و ميان‌مدت ناچيز و براي هر كدام كمتر از ده درصد است هرچند نرخ سود حقيقي از بقيه بيشتر است. در نتيجه مي‌توان گفت سلطه مالي و شبه مالي دولت و انجماد حجم قابل توجهي از دارايي‌هاي بانك‌هاي تجاري، سياست پولي اثر قابل توجهي بر شكنندگي بازار پول ندارد.

After the 2008 financial crisis, it became clear that monetary policy has been one of the main reasons for the vulnerability and instability of financial markets. This article examines the dynamics of the effect of monetary policy on the fragility of the money market during 1991:Q1-2017-Q4 in Iran. First, an index for the fragility of the Iranian money market is extracted and then the effect of monetary policy on this index is investigated. To show the performance of the monetary policy, three variables of the weighted real interest rates, monetary base growth rate, and excess reserves rate have been used as monetary policy instruments. The results show that an increase in the real interest rate reduces the volatility of the money market, but the other two instruments do not affect the volatility of the money market. The results of the Forecast Error Variance Decomposition also show that the share of monetary instruments in explaining the changes in money market fragility in the short and medium-term is small and less than ten percent, although the effect of the real interest rate is higher. As a result, it can be concluded that financial and quasi-financial dominance of the government, and the freezing of a significant amount of commercial bank assets, monetary policy has no significant effect on the fragility of the money market.