پاسخ گياه شبدر به تلقيح باكتري ريزوبيوم تريفولي و قارچ‌هاي آربسكولار ميكوريز در خاك‌هاي آلوده به كادميم

به منظور بررسي پاسخ گياه شبدر برسيم به تلقيح باكتري ريزوبيوم تريفولي و قارچ‌هاي آربسكولار ميكوريز در خاك‎هاي آلوده به كادميم، آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با 3 تكرار اجرا گرديد. فاكتورهاي مورد بررسي شامل سطوح مختلف آلودگي خاك به كادميم (صفر، 10، 25، 50 و 100 ميلي گرم بر كيلوگرم خاك) و تلقيح با ميكروارگانيسم شامل قارچ‌هاي آربسكولار ميكوريز گونه‌هاي گلوموس موسه آ و گلوموس اينتراراديسز و باكتري ريزوبيوم تريفولي بودند. نتايج آزمايش نشان داد كه تأثير كادميم بر وزن تر بخش هوايي و ريشه و غلظت آهن، روي و كادميم بخش هوايي و ريشه گياه شبدر برسيم در سطح احتمال يك درصد معني دار شد. با افزايش غلظت كادميم در خاك، وزن تر بخش هوايي و ريشه و غلظت آهن و روي كاهش يافتند؛ اما بيشترين غلظت كادميم بخش هوايي و ريشه و جذب كادميم زيست توده گياه مربوط به تيمار 100 ميلي گرم كادميم بر كيلوگرم خاك بود. همچنين نتايج نشان داد كه تأثير تلقيح با قارچ‌هاي آربسكولار ميكوريز و باكتري ريزوبيوم تريفولي بر صفات اندازه‌گيري شده در سطح احتمال 1 درصد معني دار شد. بيشترين وزن تر بخش هوايي و ريشه و غلظت عناصر كم‌مصرف نيز در اثر تلقيح مشترك قارچ ميكوريز گلوموس موسه آ و باكتري ريزوبيوم تريفولي (MT) مشاهده شدند. با توجه به نتايج اثرات متقابل آزمايش مي توان بيان كرد كه، با افزايش كادميم در خاك عملكرد گياه شبدر كاهش يافت ولي استفاده از تلقيح مشترك قارچ ميكوريز گلوموس موسه آ و باكتري ريزوبيوم تريفولي (MT) موجب بهبود و حفظ عملكرد گياه شبدر در خاك‎هاي آلوده به كادميم شد. در نتيجه براي كشت شبدر در خاك‌هاي آلوده به كادميم مي توان از اين تلقيح مشترك (MT) براي بهبود عملكرد استفاده كرد.