همپايي فناورانه در صنايع مبتني بر سامانه هاي پيچيده ، مطالعه موردي صنعت پتروشيمي ايران

در راهبردهاي توسعه محصولات و سيستم هاي پيچيده، همپايي فناورانه از مهم‌ترين راهبردهاي كاهش شكاف فناورانه بين كشورهاي متأخر با رهبران فناوري است، كه در اين فرآيند كشورهاي متأخر با تقليد، جهش و سرمايه‌گذاري مي‌توانند فاصله خود را با رهبران كاهش دهند. در دهه اخير اين راهبرد موردتوجه بسياري از پژوهشگران بوده است، ولي بررسي‌ها نشان مي‌دهد به دليل عدم توجه به‌تمامي مؤلفه‌هاي مؤثر در زيست‌بوم فناوري بسياري از اين تجربيات ناموفق بوده‌اند. با توجه به پيچيدگي محيط اقتصادي، عدم قطعيت‌ها و تغييرات محيطي، كنش‌هاي عوامل مؤثر در زيست‌بوم متغير بوده كه لازم است اثر اين عوامل بر فرآيند همپايي مدنظر قرار گيرد. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد، وقوع همپايي فناورانه موفق در محصولات و سيستم‌هاي پيچيده، نيازمند ارتقاء قابليت‌هاي فناورانه، متناسب‌سازي سياست‌هاي حكمراني در مقياس ملي و بهره‌مندي مناسب از مزيت‌هاي نسبي كشوراست. در اين پژوهش با تمركز بر قابليت‌هاي فناورانه و بررسي ادبيات موضوع و تحقيقات ميداني، با استفاده روش پژوهش تركيبي عوامل مؤثر بر همپايي فناورانه، شناسايي، تحليل و اولويت‌بندي شده‌اند. يافته‌ها نشان مي‌دهد عوامل اساسي شامل قابليت‌هاي تكنيكي و زيرساختي، ادغام در زنجيره ارزش جهاني، حكمراني، رژيم‌هاي فناورانه، سرمايه‌هاي اجتماعي، انباشت ثروت و منابع مالي، منابع فيزيكي و جغرافيا، تحريم‌هاي اقتصادي، عوامل و مؤلفه‌هاي بازار و نهادسازي بر وقوع همپايي فناورانه در صنعت پتروشيمي ايران مؤثر مي‌باشند.