بررسي اثر نوسانات قيمت نفت بر متغيرهاي بخش كشاورزي به وسيله مدل Arimax و شبكه عصبي طي دوره 1373-1393

ﻧﻔﺖ ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻢﺗﺮﯾﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ درآﻣﺪي ﺑﺮاي ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺻﺎدرﮐﻨﻨﺪه ﻧﻔﺖ و ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ، ﻣﺎده ﺧـﺎم اﺻـﻠﯽ در ﻓﺮاﯾﻨـﺪ ﺗﻮﻟﯿـﺪ اﺳﺖ. ﻧﻮﺳﺎنﻫﺎي ﻗﯿﻤﺘﯽ ﻧﻔﺖ ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﯽﺛﺒﺎﺗﯽ در ﺑﺨﺶﻫﺎي ﮐﺸﺎورزي و ﺻﻨﻌﺖ در ﮐﺸﻮر اﯾﺮان ﮐﻪ ﺟﺰء ﮐﺸﻮرﻫﺎي ﺻﺎدرﮐﻨﻨﺪه ﻧﻔﺖ اﺳﺖ. بر اساس پديده‌ي بيماري هلندي پيش‌بيني مي‌شود، درنتيجه‌ي افزايش درآمدهاي نفتي آثار و پيامدهاي آن در تمام بخش‌هاي اقتصادي ازجمله بخش سنتي منعكس گردد. هدف اين پژوهش بررسي اثر نوسانات قيمت نفت بر متغيرهاي بخش كشاورزي مي‌باشد. داده‌هاي مورد استفاده جهت بررسي توليد، صادرات، قيمت دو محصول پسته و خرما طي دوره‌ي 1373-1393 به‌صورت سالانه مي‌باشد. داده‌هاي مربوط به متغيرهاي بخش كشاورزي از طريق سايت جهاد كشاورزي و مركز آمار ايران و سايت بانك مركزي گردآوري‌ شده است. بر اساس نتايج دو مدل Arimax و شبكه‌ي عصبي مشاهده مي‌شود، ترتيب شدت اثرگذاري نوسانات قيمت نفت بر هر يك از متغيرها در هر دو مدل يكسان مي‌باشد. اما، در مدل شبكه عصبي جهت تأثيرگذاري نوسانات قيمت نفت بر متغيرها با دقت بالاتري صورت گرفته به صورتي كه رابطه‌ي معكوس بين قيمت نفت با دو متغير توليد و صادرات، كه عامل رخ دادن پديده‌ي بيماري هلندي مي‌باشد، به‌وضوح نشان داده شده است. از همين رو مدل شبكه‌ي عصبي نسبت به مدل Arimax از دقت بالاتري برخوردار مي‌باشد.