اثربخشي مداخله آموزشي مبتني بر تئوري انگيزش محافظت در ارتقاء رفتارهاي پيشگيري كننده از تب مالت در دامداران كشاورز

Effectiveness of Educational Intervention based on Protection Motivation Theory to Promotion of Preventive Behaviors from Brucellosis among Ranchers of Farmer

اهداف: تب مالت ﻳﻜﻰ ﺍﺯ ﻣﻬﻢ ﺗﺮﻳﻦ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺑﻬﺪﺍﺷت عمومي دركشورهاي در حال توسعه ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻣﻨﺎﻃﻖ ﺭﻭﺳﺘﺎﻳﻰكه در تماس نزديك با حيوانات هستند، مي باشد. اين مطالعه با هدف تعيين اثر بخشي مداخله آموزشي مبتني بر تئوري انگيزش محافظت در ارتقاء رفتارهاي پيشگيري كننده از تب مالت در دامداران كشاورز انجام شد. مواد و روش ­ها: در اين مطالعه نيمه تجربي، تعداد 110 نفر از دامداران كشاورز (در دو گروه مداخله و كنترل) به روش نمونه گيري خوشه اي دو مرحله اي انتخاب شدند. ابزار گردآوري داده ها پرسشنامه محقق ساخته متشكل از دو بخش، كه سوالات بخش اول شامل سوالات دموگرافيك و سوالات بخش دوم، مربوط به آگاهي از كليات بيماري و سوالات سازه هاي تئوري انگيزش محافظت بودند. پرسشنامه ها در سه مرحله قبل، بلافاصله و دو ماه بعد از مداخله تكميل گرديد. داده ‌هاي به دست آمده در نرم افزار SPSS16 با استفاده از آزمون ‌هاي آماري توصيفي و آزمون ‌هاي آماري تحليلي (من ويتني، شاپيرو ويلك، كروسكال واليس، رگرسيون، آزمون دقيق فيشر و كاي اسكوئر) مورد تجزيه و تحليل و مقايسه قرار گرفتند. يافته­ ها: بعد از مداخله آموزشي ميانگين نمرات آگاهي و تمامي سازه هاي تئوري انگيزش محافظت در گروه مداخله در فواصل مختلف زماني نسبت به گروه كنترل در مجموع افزايش معناداري داشته اند (0.05>P). همچنين سازه هاي تئوري انگيزش محافظت، 66% از واريانس رفتارهاي پيشگيري كننده را پيش بيني نمودند و از اين بين خودكارآمدي و انگيزش مرتبط با رفتار قويترين پيش بيني كننده ها بودند. نتيجه ­گيري: اين مطالعه اثر بخشي مداخله آموزشي بر اساس تئوري انگيزش محافظت در اتخاذ رفتارهاي پيشگيري كننده از تب مالت را تاييد ميكند. مي توان از تئوري انگيزش محافظت به عنوان چارچوبي جهت طراحي مداخلات آموزشي به منظور پيشگيري بيماري تب مالت در گروه هاي پرخطر استفاده نمود.

Aims: Brucellosis is one of the most important public health problems in developing countries, especially in rural areas closely related to animals. This study determines the effectiveness of an educational intervention based on Protection Motivation Theory on promoting preventive behaviors from brucellosis between the farmer's ranchers in the comprehensive rural health center. Materials & Methods: In this quasi-experimental study, 110 ranchers of the farmer (in two groups of intervention and control) were selected by two-stage cluster sampling. The data collection instrument was a researcher-made questionnaire consisting of two parts; the first part included demographic questions, and the second part related to knowledge of the disease and the Protection Motivation Theory questions. The data were analyzed by SPSS 16 using Mann Whitney, Shapiro-Wilk, Kruskal-Wallis, Regression, Fisher's Exact Test, and Chi-Square. Findings: After the educational intervention, awareness and all protection motivation theory structures in the intervention group compared to the control group have increased significantly (p<0.05). Also, the structures of protection motivation theory predicted 0.66% of the variance of preventive behaviors, and among them, self-efficacy and motivation related to behavior were the strongest predictors. Conclusion: This study confirms the effectiveness of an educational intervention based on the Protection Motivation Theory on adopting brucellosis's preventive behaviors.