مقايسه اثربخشي درمان مبتني بر ذهن‌آگاهي و معنويت درماني بر باورهاي غيرمنطقي و اضطراب زنان سالمند

The Comparison of the Effectiveness of Mindfulness Based Therapy and Spiritual Therapy on Irrational Beliefs and Anxiety in the Older Women

در سنين سالمندي به دليل شيوع از دست دادن‌ها و فقدان‌هاي متعدد نظير همسر، اقوام، دوستان، شغل، موقعيت اجتماعي و اقتصادي، باورها و اعتقادات و غيره، افراد بيش ‌از پيش در معرض زمينه‌هاي ابتلا به اختلالات رواني از جمله اضطراب و افسردگي قرار دارند؛ بنابراين پژوهش حاضر با هدف مقايسه اثربخشي درمان مبتني بر ذهن­آگاهي و معنويت درماني بر باورهاي غيرمنطقي و اضطراب زنان سالمند انجام شد. روش پژوهش حاضر، نيمه آزمايشي با طرح پيش‌آزمون-پس‌آزمون و پيگيري با گروه كنترل بود. جامعه پژوهش حاضر شامل كليه زنان سالمند كانون جهان‌ديدگان تهران بود كه 45 نفر (سه گروه 15 نفره) از سالمندان زن با ميانگين سني 70-60 سال (انحراف معيار 58/4) با روش در دسترس و بر اساس معيارهاي ورود و خروج مطالعه انتخاب و به‌صورت تصادفي در دو گروه آزمايش و يك گروه كنترل جايگزين شدند. آموزش ذهن‌آگاهي كابات زين و معنويت درماني گالانتر و سيگل در جلسات 90 دقيقه‌اي به‌صورت هفته‌اي دو جلسه برگزار شد و پس از گذشت يك ماه از پس‌آزمون، آزمون پيگيري به عمل آمد. براي جمع‌آوري داده‌ها از مقياس‌هاي باورهاي غيرمنطقي جونز و اضطراب آشكار و پنهان اشپيل برگر استفاده شد و داده‌ها با روش تحليل كوواريانس تك متغيري با آزمون تعقيبي بونفروني تحليل شد. نتايج نشان داد كه هر دو روش درماني بر كاهش باورهاي غيرمنطقي و اضطراب آشكار و پنهان تأثيرگذار بودند و اين تأثير در دوره پيگيري ماندگار بود (001/0≥P). مقايسه دو روش درماني نشان داد كه بين آموزش ذهن‌آگاهي و معنويت درماني در متغير باورهاي غيرمنطقي تفاوتي وجود ندارد. ولي ذهن‌آگاهي نسبت به معنويت درماني داراي تأثيرگذاري بيشتري بر كاهش اضطراب آشكار و پنهان است (001/0≥P)؛ طبق نتايج مي­توان در طراحي برنامه ­هاي مرتبط با ارتقاي سلامت روان سالمندان از آموزش ذهن ­آگاهي و معنويت درماني به عنوان مداخلات مؤثر در كاهش باورهاي غيرمنطقي و اضطراب سالمندان استفاده نمود.

p < /span>eople in the old age are increasingly exposed to mental disorders such as anxiety and depression, due to the prevalence of numerous losses such as spouse, relatives, friends, occupation, social and economic status, beliefs, and suchlike. Therefore,the aim of the current study was to compare the effectiveness of mindfulness-based therapy (MBT) and spiritual therapy (ST) on irrational beliefs and anxiety in the older women. This was a semi-experimental study with pretest-posttest and follow-up with a control group design. The statistical population included all the elderly women who were the member of Jahandidegan center, Tehran among whom 45 (three groups containing 15 people) with the mean age of 60-70 (SD=4.58) were selected using convenience sampling method along with inclusion and exclusion criteria and assigned randomly into two experimental and one control group. Participants underwent Kabat’s MBT and Gallanter and Siegel’s ST in 90-minute sessions twice a week, and a follow-up test was performed one month after the posttest. Used to collect data were Jones's Irrational Belief and Spielberger's Overt and Covert Anxiety scales. The obtained data were analyzed by univariate analysis of covariance altogether with Bonferroni post-hoc. The results showed that both treatments were effective in reducing irrational beliefs and overt and covert anxiety, and this effect was persistent during the follow-up period (p < 0.001). The comparison of MBT and ST showed that although there is no difference between the effectiveness of the two kinds of therapy on irrational beliefs, MBT is more effective than ST in reducing overt and covert anxiety (p < /span><.001). According to the results, mindfulness-based and spiritual therapy can be used as effective interventions for reducing irrational beliefs and anxiety when it comes to designing programs regarding the promotion of mental health in the elderly.