بررسي اثر توانبخشي شناختي بر عملكردهاي اجرايي (بازداري پاسخ و برنامه ريزي) كودكان داراي اختلال نقص توجه و بيش فعالي

مقدمه و اهداف اختلال بيش فعالي و كمبود توجه، يكي ازاختلال هاي روانشناختي و روانپزشكي است كه در كودكي ظاهر مي شود. اين اختلال به عنوان شايعترين اختلال هاي عصبي–رفتاري در دوره كودكي شناخته شده است كه بخش بزرگي از جمعيت كودكان جهان را مبتلا كرده است. اين اختلال غالبا به عملكرد فرد در بسياري از زمينه ها همچون تحصيل، توجه و تمركز، ارتباطات اجتماعي و حوزه هاي شناختي از جمله كاركردهاي اجرايي صدمه مي زند. هدف از مطالعه حاضر، بررسي اثر توانبخشي شناختي بر كاركردهاي اجرايي (بازداري پاسخ و برنامه ريزي) كودكان داراي اختلال نقص توجه و بيش فعالي مي باشد. مواد و روش ها پژوهش حاضر از نوع شبه آزمايشي با طرح كارآزمايي باليني پيش آزمونپس آزمون با گروه كنترل بوده است. 30 كودك داراي اختلال نقص توجه و بيش فعالي 79 سال كه در سال 98-1397 به كلينيك مشاوره آمورش و پرورش ناحيه 1 شيراز، مراجعه داشتند، با استفاده از آزمون تشخيصي 4CSI تشخيص گذاري شده و با استفاده از آزمون هوش ريون يكسان سازي شدند و به صورت نمونه گيري هدفمند انتخاب و به طور تصادفي به دو گروه آزمايش و كنترل تقسيم شدند. گروه آزمايش، در ده جلسه يك ساعته به صورت هر هفته دو جلسه، تحت مداخله برنامه ه اي توانبخشي قرار گرفتند. در پژوهش حاضر، متغير بازداري پاسخ با استفاده از آزمون استروپ و متغير برنامه ريزي با آزمون بريف انجام شد. يافته ها كاركردهاي اجرايي (بازداري پاسخ) در پيش‌آزمون و پس‌آزمون در كودكان داراي اختلال نقص توجه و بيش فعالي تفاوت معنادار وجود دارد. كاركردهاي اجرايي (برنامه ريزي) در پيش‌آزمون و پس‌آزمون تفاوت معناداري (p 0/001) را نشان داد. نتيجه گيري به نظر مي‌رسد توانبخشي شناختي بر بهبود عملكردهاي اجرايي (بازداري پاسخ و برنامه ريزي) كودكان داراي اختلال نارسايي توجه/ بيش فعالي موثر است و كاركردهاي اجرايي (بازداري پاسخ و برنامه ريزي) را بهبود مي بخشد و جايگزيني مناسب در برابر تاثيرات داروهاي روان محرك براي اين كودكان است.