تحليل ابعاد و مولفه‌هاي جايگاه زنان در برنامه‌ريزي و طراحي فضاهاي عمومي در شهرهاي ايراني- اسلامي (مطالعه موردي: شهر زاهدان)

استفاده از ديدگاه هاي جنسيتي در برنامه‌ريزي شهري در دهه‌هاي گذشته بسيار رواج يافته و منجر به ايجاد پروژه‌هايي تحت عنوان برنامهريزي جنسيتي يا برنامه‌ريزي حساس به جنسيت شده است. لذا امروزه يكي از محورهاي اصلي مورد توجه طراحي شهري و برنامه‌ريزي شهري بخصوص در حوزه فضاهاي عمومي پردازش به عدالت جنسيتي در طراحي فضاهاي شهري است. رابطه جنسيت و فضاي شهري امروزه يكي از بحث‌هاي اساسي در عرصه جهاني است. در اين راستا هدف پژوهش حاضر جايگاه زنان در برنامه‌ريزي و طراحي فضاهاي عمومي در شهرهاي ايراني اسلامي (مطالعه موردي: شهر زاهدان) مي‌باشد. پژوهش حاضر، از نظر هدف، جزء پژوهش‌هاي كاربردي است. به منظور سنجش و تجزيه و تحليل از نرم‌افزار SPSS و مدل TOPSIS، استفاده شده است. نتايج آزمون تي تك نمونه‌اي جهت بررسي برنامه‌ريزي و طراحي فضاهاي عمومي در شهر زاهدان متناسب با جايگاه زنان در بعد (معنايي، فعاليتي، اجتماعي، كالبدي)، نشان از وضعيت نامناسب طراحي فضا‌هاي عمومي متناسب با جايگاه زنان در اين ابعاد مي‌باشد. با توجه به يافته‌ها و محاسبات انجام شده در مدل تاپسيس، از نظر متخصصين و كارشناسان، بعد فعاليتي با كسب مجموع امتياز (0.833)، در رتبه نخست تاثيرگذاري و اهميت قرار دارد. همچنين بعد اجتماعي با كسب امتياز (0.776)، در درجه دوم تاثيرگذاري قرار دارند. از نظر متخصصين و كارشناسان بعد كالبدي در آخرين درجه تاثيرگذاري و اهميت در برنامه‌ريزي و طراحي فضاهاي عمومي در شهر زاهدان مي‌باشد.