مطالعه تطبيقي الگوهاي بازنمايي بزه‌كاري در مطبوعات ايران و آلمان با تأكيد بر كيفرگرايي

با وجود پيدايش رسانه‌هاي نوظهور هم‌چون شبكه‌هاي اجتماعي، روزنامه هم‌چنان نقش مهمي در اطلاع‌رساني ايفا مي‌كند. از جمله اطلاعات مورد توجه در صفحات مطبوعات، اخبار و حوادث جنايي‌اي است كه از هر دو حيث كمي و كيفي با دنياي واقع و آمار و ارقام رسمي انطباق ندارد. نحوه‌ بازنمايي جرم بر مبناي «ارزش خبري»، نقش مهمي در تغيير بينش افراد نسبت به جرم، مجازات و نظام عدالت كيفري دارد. اين مقاله با رويكرد تطبيقي به بررسي الگوهاي بازنمايي بزه‌كاري، كيفر و بزه‌ديدگان در مطبوعات ايران و آلمان مي‌پردازد. روش پژوهش، تحليل محتواي كيفي و كمّي است كه به بررسي تحليل محتواي دو روزنامه پُرمخاطب ايران و آلمان (همشهري و بيلد )، طي بازه‌زماني از ابتداي بهمن سال 1398 تا پانزدهم فرودين ماه سال 1399 پرداخته است. نتايج در زمينه‌ بازتاب بزه‌كاري در روزنامه‌ همشهري از مجموع 311 عنوان خبري و روزنامه‌ بيلد با 134 عنوان، حاكي از عدم تفاوت فاحش در نمايش برخي جرايم هم‌چون قتل عمد و غيرعمد و تجاوز جنسي است. در زمينه‌ بازتاب پاسخ از سوي نظام عدالت كيفري، تفاوت فاحشي بين دو روزنامه‌ مورد بررسي وجود دارد؛ به‌گونه‌اي كه روزنامه‌ همشهري، 60 درصد به «اعدام» و «قصاص» و تنها 4 درصد به دست‌گيري و حبس اختصاص داده و در مقابل، روزنامه‌ بيلد تنها به يك مورد اعدام (آن هم مربوط به كشور گينه‌نو) و 86 درصد به دست‌گيري و حبس پرداخته كه در مجموع، روزنامه‌ همشهري، از حيث كميت و ماهيت بازتاب عدالت كيفري كيفرگراتر از روزنامه‌ آلماني بيلد است. ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻫﺮ دو روزﻧﺎﻣﻪ، زﻧﺎن را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺮﺑﺎﻧﯿﺎن ﺑﯽ ﺗﻘﺼﯿﺮ ﺟﺮاﺋﻢ ﺧﺸﻮﻧﺖآﻣﯿﺰ ﺑﻪوﯾﮋه ﺟﺮاﺋﻢ ﺟﻨﺴﯽ ﻧﻤﺎﯾﺶ داده و روزﻧﺎﻣﮥ ﺑﯿﻠﺪ در ﻣﻘﺎﯾﺴﻪ ﺑﺎ روزﻧﺎﻣﮥ ﻫﻤﺸﻬﺮي، ﺑﻪ ﮐﻮدﮐﺎن ﻗﺮﺑﺎﻧﯽ ﺟﺮم ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻌﻨﺎداري داﺷﺘﻪ اﺳﺖ.