تحليل و بررسي فرايند «تلقي كلمات» و توبه خداوند بر پايه آيه سي و هفتم سوره بقره

Analysis and Review of the "Word Acceptance" Process and the Meaning of God's Repentance Based on Verse 37 of Surah Al-Baqarah

آيه 37 سوره بقره از جامع ترين تعبيرات قرآني درباره پذيرش توبه انسان گنه كار از سوي پروردگار است. پرسش اصلي در اين آيه آن است كه «تلقي كلمات» به چه معناست و چه جايگاهي در فرايند توبه آدمي و خداوند دارد؟ تحقيق در اين مساله، معنا و مراحل «توبه» را در جايگاه آموزه اي ديني با جنبه هاي اخلاقي، كلامي و عرفاني، تبيين مي كند. بر پايه تفحص وتحقيق در لغت وبلاغت عربي، ديگر آيات قرآن و سخن مفسران و متكلمان، چنين دريافت مي شود كه «كلمات» در بافت اين آيه حقايقي است كه در قالب واژه ها پديدار مي شود، اين حقايق ريشه در ربوبيت الهي دارد. آدمي اين حقايق را «تلقي» مي كند، تلقي گونه اي ديدار و پذيرش دوسويه است و اختلاف قرايت موجود در آيه نيز اين دوسويه بودن را تقويت مي كند. پيش وپس از توبه آدمي، توبه خداوند بر آدمي است؛ توبه پيشين، توبه اذن است؛ قرار دادن «كلمات» در صحنه اختيار انسان گنه كار. و توبه پسين، پذيرش توبه بنده و به معناي اثر قرار دادن در توبه وي است. از اين روي خداوند «تواب» است، هر توبه آدمي با دو توبه خداوند همراه است. اختتام آيه، دو صفت خداوند را دربردارد: تواب و رحيم. تواب بودن خداوند بشارت به همه بندگان است و رحيم بودن خداوند هم بشارت است و هم انذار؛ بشارت به توبه كنندگان كه مهرباني خداوند را پذيرفته اند، و انذار گنه كاران توبه ناكرده كه از سايه رحمت هميشگي خداوند برون رفته اند.

Verse 37 in Baqare Sura is the most comprehensive and most beautiful section of the Qur'an about human repentance. Exegetes and theologians investigated this verse from different directions. The main question in this verse is what "acceptance of words" means? an‎d what place does this acceptance have in the process of repentance of humans and God? Research on this issue explains the meaning and stages of "repentance" in the position of religious teaching with moral, theological, and mystical aspects. Based on research in Arabic vocabulary, other verses of the Qur'an, and the words of commentators and theologians, it is found that "The Words" in the context of this verse are truths that appear in the form of saying. These truths are rooted in the divine Lordship, human accepts these facts. This acceptance is a kind of mutual visit and assent. Before and after human's repentance, God's repentance is on humans. Previous repentance is allowing repentance: Putting "words" at the disposal of sinful man. an‎d the latter repentance means accepting the servant's repentance and means influencing his repentance. Therefore, God is always repentant and returns to man after man's repentance. The final sentence of the verse contains two names of God: Repentance and Mercy. God's repentance is the good news to all human beings that if they forsake sin, God will accept their repentance. God's mercy is both good news and warning; Gospel to the repentant who have accepted God's mercy and warn the sinners have not repented who have departed from the scope of God's eternal mercy.