نقش كيفيت محيطي بر دلبستگي به مكان در فضاهاي شهري (مطالعۀ موردي: ميدان مركزي شهر همدان)

دلبستگي به مكان براساس تعامل شناختي، عاطفي، و عملكردي بين افراد، گروه‏ها، و مكان كالبدي اجتماعي طي زمان شكل مي‏گيرد. اين تحقيق با هدف بررسي تأثير كيفيت‏هاي محيطي در ميزان دلبستگي به مكان در فضاهاي شهري است. شاخص‏ها و معيارهاي مورد سنجش در ارتباط با ميزان دلبستگي به مكان شامل مؤلفه‏هاي اجتماعي‏ معنايي، كالبدي‏ عملكردي، زمينه‏اي‏ ساختاري، و ادراكي‏ احساسي است. ميدان مركزي شهر همدان با توجه به ويژگي‏هاي فضايي‏ تاريخي آن به‏عنوان نمونه موردي انتخاب شده است. روش تحقيق اين پژوهش به‏صورت تفسيري‏‏ تحليلي و به‏صورت كمي و كيفي است. در بخش كمي، تحليل‏ها بر اساس آزمون مدل معادلات ساختاري و ضريب ماتريس‏هاي همبستگي براي بررسي ارتباط ميان اجزاي متغيرهاي تحقيق بهره گرفته شد. به‏منظور تحليل يافته‏ها در اين بخش، از ابزار پرسش‏نامه استفاده شده است. حجم نمونه حدود 400 نفر بوده كه از طريق فرمول كوكران انتخاب شده است. در بخش تحليل‏هاي كيفي از ابزار مشاهده غيرمشاركتي، تحليل نقشه‏هاي رفتاري، تصاوير و نقشه‏ها استفاده شده است. نتايج تحقيق نشان مي‏دهد عوامل كالبدي، اجتماعي، و معنايي رابطه مستقيمي با دلبستگي به مكان در ميدان‏هاي شهري ايفا مي‏كند. «احساس محصوريت مطلوب در فضاي ميدان»، «نقش ميدان به‏عنوان نشانه ادراكي در شهر»، « موقعيت و جانمايي ميدان در پيوند با بافت اطراف»، و در نهايت، «تنوع كاربري‏هاي موجود» مهم‏ترين عوامل مؤثر در دلبستگي به ميدان‏هاي شهري است.