تخمين تغذيه به آبخوان مرزي سرخس با استفاده از مدل عددي

تخمين تغذيه از مباحث مهم در مطالعات منابع آب زيرزميني به‌خصوص بيلان آبخوان‌ها بوده و در راستاي مديريت بهره برداري از آنها سودمند مي‌باشد. در اين تحقيق تغذيه به آبخوان آبرفتي سرخس كه تنها منبع تأمين كننده ي آب براي مصارف مختلف شرب، كشاورزي و صنعت در دشت سرخس (شمال شرق ايران و مجاور مرز تركمنستان) مي باشد، با استفاده از مدل مادفلو در نرم‌افزار فري وات برآورد شده است. پس از ساخت مدل مفهومي آبخوان و تبديل آن به مدل عددي، فرآيند كاليبراسيون (واسنجي) مدل در شرايط ناپايدار در يك دوره دو ساله (سال آبي 95-1394 و 95-1396) و صحت سنجي آن انجام شده است. بررسي حساسيت مدل عددي به پارامتر تغذيه نشان‌دهنده توانايي آن در تخمين تغذيه به آبخوان مي‌باشد. بر اساس نتايج مدل عددي ميزان تغذيه سطحي سالانه به آبخوان سرخس حدود 80 ميليون مترمكعب بوده كه از دو منبع بارش (حدود 32 ميليون مترمكعب در سال) و آب برگشتي كشاورزي (حدود 48 ميليون مترمكعب در سال) صورت مي گيرد. بر اين اساس ضريب تغذيه ناشي از بارش حدود 20 درصد بارش ساليانه و ضريب جريان برگشتي ناشي از آبياري برابر 15 درصد تخليه سالانه چاه هاي بهره‌برداري برآورد شده است. تغييرات زماني تغذيه به آبخوان بر اساس مدل عددي كاليبره شده نشان‌دهنده رخداد تغذيه ناشي از بارش در ماه‌هاي دي تا خرداد و جريان برگشتي آبياري از آبان تا فروردين هر سال مي باشد. ضرايب تغذيه در محاسبات بيلان و در راستاي مديريت بهينه آبخوان سرخس و آبخوان‌هاي مشابه در ايران قابل استفاده مي‌باشد.