اثر پيش‌تيمار بذر با اكسين و جيبرلين بر خصوصيات جوانه‏زني و عملكرد لوبيا چشم‌بلبلي (Vigna unguiculata L.)

اين تحقيق با هدف تعيين چگونگي تأثير غلظت‏هاي مختلف هورمون‏هاي جيبرلين و اكسين بر خصوصيات جوانه‏زني و زراعي لوبيا رقم كامران در شرايط آزمايشگاهي به‏صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي با چهار تكرار و در مزرعه‏ به‏صورت فاكتوريل در قالب بلوك‏هاي كامل تصادفي با سه تكرار در سال 1393 انجام گرفت. تيمارهاي آزمايش شامل غلظت‏هاي مختلف (20، 40 و 60 پي‌پي‌ام) هورمون‏هاي جيبرلين و اكسين و آب مقطر به‏عنوان شاهد و مدت زمان خيساندن بذور 6 و 12 ساعت بود. نتايج نشان داد كه در آزمايشگاه اختلاف معني‏داري در رابطه با صفات وزن تر و خشك، طول ريشه‏چه و ساقه‏چه، سرعت جوانه‏زني و يكنواختي خروج ريشه‏چه مشاهده شد. تيمار آب مقطر بالاترين سرعت جوانه‏زني (9.37 بذر/روز) و همچنين بيشترين طول ريشه‏چه و ساقه‏چه به ترتيب با 33.9 و 5.48 ميلي‏متر را در مقايسه با ساير تيمارها نشان داد. زمان 6 ساعت نسبت به زمان 12 ساعت موجب بهبود سرعت جوانه‏زني و يكنواختي خروج گياهچه‏ها به ترتيب به ميزان 33.7 و 46.7 درصد گرديد. در مزرعه‏ بيشترين عملكرد مربوط به تيمار آب مقطر با 3309.6 كيلوگرم در هكتار بود. اثر برهمكنش تيمارهاي آزمايش بر اجزاي عملكرد به‏غيراز تعداد دانه در غلاف معني‏دار نبود. بالاترين ميزان همبستگي عملكرد دانه با عملكرد زيستي (0.93=r)، شاخص برداشت (0.85=r)، وزن100دانه (0.49=r)، و تعداد غلاف در بوته (0.38=r)، مشاهده شد. به‏طور كلي، تيمار پيش تيمار آب مقطر به مدت 6 ساعت در آزمايشگاه و مزرعه‏ تيمار برتر به لحاظ غالب صفات مورد مطالعه در رقم كامران بود.