شبيه‌سازي جريان وجوه سازمان تامين اجتماعي مبتني بر يك الگوي همپوشاني بين‌نسلي

هدف از مطالعه حاضر بررسي وضعيت منابع و مصارف صندوق تامين اجتماعي در ايران است. وضعيت مالي صندوق در عمل از پويايي جمعيت ميان دو نسل شاغل و بازنشسته متاثر مي‌شود كه اين پويايي‌ها متمركز بر چهار ويژگي مهم است: نرخ حق بيمه و مزاياي پايان خدمت نسل شاغل و بازنشسته، هرم جمعيتي دو نسل شاغل و بازنشسته، دوره اشتغال نسل شاغل و دوره ادامه حيات نسل بازنشسته. در مطالعه حاضر الگوي همپوشاني بين‌نسلي طراحي شده كه با لحاظ اين ويژگي‌ها، وابستگي پايداري مالي صندوق به جمعيت نسلي و انتقال ميان نسل‌ها را نشان دهد. نتايج حاصل از شبيه‌سازي سناريوهاي مختلف نشان مي‌دهد كه نسبت منابع به تعهدات صندوق قابليت افزايش دارد، اما شكاف ميان منابع و مصارف صندوق به ميزاني است كه هريك از سياست‌هاي پيشنهادي به تنهايي نمي‌توانند شكاف صندوق را برطرف كرده و ثبات آن را تضمين كنند. بنابراين، توصيه سياستي در جهت ايجاد ثبات در منابع و مصارف صندوق، دو سناريو است. وجه شباهت هر دو سناريو در اين است كه اولا دولت سهم بيمه اي خود را پرداخت كند و ثانيا نرخ حق بيمه 10 درصد افزايش يابد؛ با اين تفاوت كه در سناريو اول نرخ مزاياي بازنشستگان به ميزان 50 درصد كاهش مي‌يابد و در سناريو دوم 10 درصد كاهش يابد. نتايج اين تحليل نشان مي‌دهد بهبود وضعيت مالي صندوق بيشتر وابسته به مزاياي بازنشستگي است كه در صورت كاهش آن مي‌توان در يك افق زماني مشخص ثبات در شرايط مالي صندوق را شاهد باشيم.