عدم امكان فهم از ديدگاه ميرزاي قمي و گادامر (مطالعۀ تطبيقي)

سمت‌وسوي مطالعات تفسيري و زبان‌شناختي در عصر حاضر و به‌خصوص پس از چرخش زبان‌شناختي، با سنت گذشتۀ زبان‌شناسي در دانش‌هاي همگن همچون اصول فقه و هرمنوتيك كلاسيك، تفاوت‌هايي پيدا كرده است. در اين مقاله با نگاه تطبيقي، مسئلۀ «عدم امكان معرفت» به متون مقدس در دانش هرمنوتيك فلسفي (از زاويۀ ديد گادامر) و علم اصول (از زاويۀ ديد ميرزاي قمي) با تأكيد بر مسئلۀ انسداد باب علم و معرفت بررسي شده است. در علم اصول با زوايۀ ديد پيش‌گفته، با تأكيد بر «قطع به خطابات قرآن براي صورت حضور در زمان نزول»، «عدم شباهت قرآن به نوشتارهاي بشري»، «عدم تكليف به مالايطاق»، «دور و قوس ظنون» و «تعين معناي مراد، نه تعين ظواهر كتاب» امكان علم و معرفت به قرآن را  مورد شبهه قرار داده‌اند؛ از سوي ديگر در دانش هرمنوتيك فلسفي با ارائۀ دلايلي همچون «دخالت پيش‌فرض‌ها»، «فاصلۀ زماني دازاين»، «فهم مؤلف متن»، «بازسازي گذشته و تجربۀ هرمنوتيكي»، «دور هرمنوتيكي و امتزاج افق‌ها»، «اصل اطلاق» و «جدانبودن فهم از زبان» به گونۀ ديگري امكان معرفت را رد كرده‌اند. اين مقاله كوشيده است در نگاهي سيستمي و نظام‌شناسانه، مباني و علل اين انكار را در سه حيطۀ «معناشناختي»، «عقلي‌فلسفي (هستي‌شناختي، معرفت‌شناختي، روش‌شناختي)» و «تاريخي و زمينه‌شناختي» داوري و ارزيابي كند.