مؤلفه‌هاي روشي مديريت نظامي در نهج‌البلاغه

نيروهاي مسلح هر كشور در حفظ امنيت و خنثي نمودن تهديدات بالفعل و بالقوه دشمنان، نقشي حياتي برعهده داشته و فرماند‌هان نظامي در هدايت و اثربخشي اين نيروها، از جايگاهي ويژه برخوردارند كه براي پيشبرد اهداف نظامي، متناسب با باورها و ارزش‌‌هاي ملي مكتبي خود، مؤلفه‌هاي روشي خاصي به كارمي‌گيرند و مسألۀ اصلي پژوهش حاضر، استخراج و ارائۀ اين مؤلفه‌ها از نهج‌البلاغه بوده است. بنابراين، هدف اساسي پژوهش، كشف مؤلفه‌هاي روشي مديريت نظامي نهج‌البلاغه به‌منظور تسرّي معارف علوي در متون آموزشي نظامي و نهادينه‌كردن اين آموزه‌ها در روح و جان آحاد نيروهاي مسلح كشور و عملياتي‌كردن آن‌ها مي‌باشد. روش انجام كار از نوع تحليل مضمون بوده به‌گونه‌اي كه ابتدا با مطالعه‌ي متن نهج‌البلاغه، اطلاعات مرتبط با مديريت نظامي، فيش‌برداري و سپس به صورت مفهومي كدگذاري شده اند. به اين ترتيب، 112 كد مفهومي كشف و با تركيب مفاهيم هم مضمون، 17 مؤلفۀ؛ امر به معروف و نهي از منكر، مشورت با افراد متخصص، برنامه ريزي، سازماندهي هدفمند، ايجادوافزايش انگيزه، چاره‌انديشي، ارزيابي، مدارا همراه با قاطعيت، دلسوزي و مهرباني، حق‌مداري و قانون‌گرايي، ترغيب به‌كار، پرهيز از جنگ‌افروزي، تشويق و تنبيه به‌موقع، رسيدگي به مشكلات اقتصادي زيردستان، عذرپذيري، جاذبه ودافعه، رفتار نيك با فرمانبران تشكيل و در نهايت، با محاسبه‌ي كمّيِ مؤلفه‌ها با نرم‌افزار spss، از جهت فراواني مفاهيم، درصد فراواني نسبي و درصد فراواني تجمعيِ كدهاي مفهومي تشكيل دهندۀ آن‌ها، اين نتايج حاصل گرديد: مؤلفة امر به معروف و نهي از منكر با فراواني 12/5 درصد، بيشترين فراواني و مؤلفه‌هاي مدارا همراه با قاطعيت، ارزيابي و ارزشيابي و چاره انديشي در حوادث، با فراواني 2/7 درصد، كمترين فراواني را دارابوده اند.