تاثير فرسايش خاك و فرونشست زمين در مجاورت خطوط انتقال در دشت اشتهارد با استفاده از مطالعات رسوب شناسي و ژئوالكتريك

فرسايش خاك و فرونسشت زمين در ايران به مقوله هايي آشنا و مخاطره انگيز تبديل شده اند. به تازگي شريان هاي حياتي محيط هاي شهري و بين شهري از جمله خطوط انتقال برق سراسري با عوارض ثانويه فرسايش خاك و فرونسشت زمين مواجه شده اند. در اين تحقيق محل عبور خط انتقال برق فشار قوي و مارن هاي متفاوت بالادستي (واحدهاي M1، M2 و M3) در مسير اشتهارد به بويين زهرا مورد مطالعه رسوب شناسي و ژئوالكتريك قرار گرفته است. آزمايش هاي دانه بندي غربال و هيدرومتري، كلسيمتري، هدايت الكتريكي، حدود آتربرگ، تعيين عناصر و تشخيص نوع كاني هاي رسي انجام شد. پديده هاي فرسايش خاك منطقه عبارتند از: ورقه اي، شياري، آبراهه اي و خندقي كه در مارن هاي قرمز بالايي و كواترنر ديده مي شوند. مارن‌ها داراي خصوصياتي از جمله فرسايش‌پذيري بالا، داراي سيلت فراوان، غيرچسبنده، كاتيون هاي آلكالي و آنيون هاي محلول هستند. نتايج نشان داده اند كه يك لايه سيلتي به ضخامت حدود يك متر در زير لايه سطحي متشكل از رس متراكم مونتموريلونيتي و در روي لايه ماسه رسي قرار داشته و بدليل فرسايش پذيري بالا باعث ايجاد تونل ها و خندق هاي بزرگي شده اند كه به سمت دكل هاي برق پيشروي نموده اند. مطالعات ژئوالكتريك علاوه بر نمايش گسترش اين لايه در منطقه، لايه هاي ماسه اي در اعماق حدود 45متر به پايين را نيز نشان داد. علت اصلي فرونسشت زمين در اين منطقه برداشت بيش از حد آب هاي زيرزميني توسط مجمتع فولاد مي باشد كه به ترك هاي سطح زمين ناشي از فرسايش خاك پيوسته است. مطالعات ژئوالكتريك علاوه بر اندازه ذرات خاك، موقعيت حفرات زيرزميني، لايه مياني سيلتي و مرطوب را نشان داده است كه به فرسايش حساس مي باشد.