بازنمايي‌گرايي: بنيان‌هاي فلسفي زبان در سازماندهي و بازيابي اطلاعات

هدف: به‌دست‌دادن فهم عميق بازنمايي‌گرايي در سازماندهي و بازيابي اطلاعات‌ كه به‌عنوان اصل و پارادايمي پذيرفته شده در اين رشته علمي است، از راه تحليلِ بنيان‌هاي فلسفه ذهن و فلسفه زبان. بر اين اساس خاستگاه و انديشه‌هاي مرتبط با بازنمايي‌گرايي در علم اطلاعات و بازيابي اطلاعات توضيح داده شده است. روش: روشِ اين مطالعه، استنتاج منطقي است. رويكرد در اين روش نظري و استدلالي است. بر اين اساس، ويژگي و ماهيت آن نظرپردازانه‌بودن است. يافته‌ها: بازنمايي‌گرايي يا رئاليسم غيرمستقيم ريشه در دكارت گرايي قرن هفدهم، تجربه ‌‌گراييِ قرن هجدهم لاك و هيوم و در ايدئاليسم كانت دارد. زبان در اين دوران كه به فلسفه اوليه مدرن شهرت دارد، وجود مادي ندارد و كاملاً در خدمت به‌نظم درآوردن تصورات قرار مي گيرد. تأكيد بازنمايي‌گرايي در فلسفه ذهن بر اين است كه ايده ها و تصورات بر زبان برتري دارند و زبان تنها بازنمايي‌كننده افكار است. در فلسفه زبان نيز بازنمايي‌گرايي يعني زبان مانند آينه، بازنماي مفاهيم است و معني نيز مطابق اين رويكردِ بازنمايي‌گرا به زبان، ثابت است. نتيجه‌گيري: بنيان‌هاي فلسفي بازنمايي‌گرايي مستلزم واكاوي ديدگاه‌هاي معرفت‌شناختي نسبت به مسأله شناخت و ارتباط آن با واقعيت است. بازنمايي، به‌عنوان يك پارادايم و اصلي اساسي در حوزه سازماندهي دانش و بازيابي اطلاعات مطرح است. به‌منظور فهم بازنمايي‌گرايي در اين حوزه و پيوند آن با زبان و معني بايد به اين نظريه و ريشه‌هاي آن در فلسفه ذهن توجه كرد تا بتوان با بهبود و يا تغيير رويكرد بازنمايي‌گرا به زبان براي بهبود نظام‌هاي سازماندهي و بازيابي گام برداشت چرا كه اساساً وظيفه اصلي هر نظام سازماندهي و بازيابي، بازنمايي دقيق و شفاف از اطلاعات و دانش است. نتيجه اين مطالعه نشان داد كه داده‌هاي ارائه شده درباره نظريه بازنمايي‌گرايي مبين و مؤيد نگاهِ حاشيه‌اي و نه در مركز به زبان در دوران غلبه‌ي اين نظريه در فلسفه بوده است. اميد است تا دستاوردهاي بازنمايي‌گرايي در فلسفه ذهن و زبان، آورده‌ي مناسب براي علم اطلاعات و به‌ويژه نظام‌هاي سازماندهي و بازيابي اطلاعات به نفع بازيابي بهتر و دقيق‌تر داشته باشد تا متخصصان سازماندهي و بازيابي از اين دستاورد براي بهبود نظام‌هاي معنايي بهره ببرند لذا مي‌توان با بهبود و يا تغيير رويكرد بازنمايي‌گرايانه به زبان در علم اطلاعات، نسبت به بهبود كلي نظام‌هاي معنايي سازماندهي و بازيابي گام برداشت.