پيش‌بيني بار رسوبي معلق بر مبناي پارامترهاي فيزيوگرافي حوضه

بار رسوبي معلق يكي از مهم‌ترين عناصر رودخانه‌اي است كه علاوه بر تاثير بر كيفيت آب، نقش موثري در مديريت منابع آبي و سازه‌هاي احداثي بر روي اين منابع دارد. پارامترهاي فيزيوگرافي كه بيانگر ويژگي‌هاي فيزيكي حوضه آبريز هستند مي‌تواند به عنوان يك فاكتور تعيين كننده در ميزان رسوب‌زايي حوضه آبريز مطرح گردد. روش‌هاي متعددي به منظور برآورد بار معلق رودخانه‌ها وجود دارد. از جمله اين روش‌ها استفاده از مدل‌هاي داده‌كاوي مي‌باشد كه در حل مسايل هيدرولوژي رسوب بسيار پركاربرد مي‌باشد. لذا در اين پژوهش با تلفيق مدل‌هاي داده‌كاوي و پارامترهاي فيزيوگرافي، بار رسوب 30 حوضه آبريز در استان لرستان با دوره آماري 33 ساله برآورد گرديد. به منظور بررسي اثر شاخص‌هاي مختلف فيزيوگرافي بر ميزان برآورد رسوب در گام نخست دبي جريان به عنوان تنها ورودي مدل‌ها و در گام بعدي شاخص‌هاي مختلف فيزيوگرافي حوضه به عنوان ورودي‌هاي مدل‌هاي مختلف داده‌كاوي انتخاب گرديد. در اين مطالعه از پنج مدل داده‌كاوي از جمله شبكه عصبي مصنوعي، ماشين‌بردار پشتيبان تكاملي، درخت تصميم، فرآيند گوسي و رگرسيون استفاده شد. نتايج نشان داد تمامي مدل‌ها از دقت قابل قبولي برخوردار بودند. در هر دو مجموعه داده، مدل ماشين‌بردار پشتيبان تكاملي داراي بهترين دقت بود. با به‌كارگيري شاخص‌هاي مورد اشاره دقت در تمامي مدل‌ها افزايش يافت به طوريكه در مدل ماشين‌بردار پشتيبان تكاملي ميزان ميانگين مربعات خطا از 6.74 به 3 كاهش يافت و ضريب همبستگي از 0.994 به 0.999 افزايش يافت. وزن‌دهي پارامترها نيز نشان داد كه بيشترين وكمترين وزن به ترتيب مزبوط به شاخص‌ زبري و نسبت كشيدگي بوده است.