سنجش توسعه انساني و كيفيت مسكن و شناخت نسبت آنها با استفاده از روش‌هاي آمار فضايي (محدوده مطالعاتي: استان‌هاي كشور)

توسعه انساني در دهه 1990 ميلادي پس از شكست اندازه‌گيري‌هاي تك بعدي بر مبناي درآمد سرانه، معرفي شد. توسعه انساني شاخصي چند بعدي است كه بنابر تعريف برنامه توسعه سازمان ملل عبارت است از فرآيند بسط انتخاب‌هاي انساني و افزايش سطح رفاه زندگي. اين شاخص پيشرفت‌هاي انساني را در سه بعد آموزشي، سلامت و استاندارد‌هاي زندگي مي‌سنجد. با تكيه بر اين رويكرد، استان‌هاي كشور مورد سنجش و سطح‌بندي قرار گرفت. روش مطالعاتي پژوهش حاضر توصيفي تحليلي و بر اساس هدف از نوع كاربردي مي‌باشد. شاخص‌هاي مسكن نيز متغير ديگري است كه در اين تحقيق در سطح استان‌هاي كشور ارزيابي شد. با استفاده از مدل‌هاي موريس، تاپسيس، ويكور، كپلند و ضريب پراكندگي وضعيت توسعه يافتگي استان‌ها بررسي و تحليل شد و در انتها با روش‌هاي آمار فضايي، خود همبستگي فضايي شاخص‌ها بر روي نقشه نشان داده شد. نتايج نشان دهنده تمركز توسعه‌يافتگي (انساني، مسكن) در نواحي مركزي كشور و نواحي كم برخوردار منطبق با مناطق پيراموني و مرزي كشور مي‌باشد. در شاخص HDI سه استان تهران، البرز و يزد استان‌ها برتر و استان‌هاي سيستان و بلوچستان، كردستان و خراسان شمالي كمترين امتياز را در اين شاخص دارند. در شاخص‌هاي مسكن نيز تهران، البرز و قم بهترين وضعيت و استان‌هاي سيستان و بلوچستان، چهارمحال و بختياري و خراسان جنوبي پايين‌ترين سطح را دارند. همچنين آزمون همبستگي پيرسون با ضريب 70 درصد رابطه بين شاخص توسعه انساني و شاخص مسكن را نشان داد.