بازتاب ساختار اجتماعي در پيكره‌بنديي فضايي مسكن با تاكيد بر تئوري نحو‌فضا (مطالعه موردي:خانه‌هاي سنتي و معاصر بافت فرهنگي تاريخي تبريز)

خانه ها بعنوان اصلي ترين مكان زندگي انسان معاصر، مي‌بايست به نيازها، ﺑﺎورﻫﺎ وارزشﻫﺎي ساكنان آن پاسخ دهند. شكل و كالبد فضا بر شيوه زندگي و رفتار انسان تاثير مي‌گذارد. دراين تحقيق به واكاوي پيچيدگي‌هاي روابط اجتماعي و فرهنگي در ساختار فضايي خانه‌هاي دوره سنتي و معاصر شهر تبريز، با استفاده از تئوري نحو‌‌فضا پرداخته شده است. تحقيق پيش رو تلاش مي كند تا ازمنظر معيارهاي نحو فضا، تغييرات عرصه بندي و ساختار فضايي خانه ها را استخراج و معرفي نمايد. براي تحقق اين هدف، پس از انتخاب نمونه موردي از بافت فرهنگي و تاريخي شهر تبريز، از نرم‌افزار اي‌گرف براي ترسيم و دسته بندي نمونه ها و تحليل ساختار فضايي، و نمودار توجيهي آنها استفاده شده است. سپس شاخص هاي همپيوندي و عمق نسبي فضاها با استفاده از روابط رياضي نحو فضا و شاخص هاي قابليت ديد، مخروط ديد با استفاده از نرم افزار دپس‌مپ براي هر نمونه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است. نتايج تحقيق نشان مي‌دهد كه رابطه‌اي مستقيم ميان متغير ساختارهاي اجتماعي با متغيير چيدمان فضا وجود دارد.اين امر بدان معناست كه شاخص‌هاي ساختارهاي اجتماعي حاكم بر جامعه از جمله تعاملات، سلسه مراتب و محرميت از ارزش‌هاي مهم معماري خانه‌هاي سنتي بوده ولي در خانه‌هاي معاصر به علت داشتن ديدگاه كالبدي صرف و عدم شناخت كافي از ساكنين و نيازهاي آنها، تغييرات زيادي در بحث مسكن به وقوع پيوسته كه منجر به عدم تعلق ساكنين به خانه شده است.