تحليل گفتماني تاثيرات فرهنگ ديني در فرش اهدايي ناصرالدين شاه به پزشك يهودي دربار ايران

ايران كشوري است با تاريخ و فرهنگ و هنر بسيار غني و داراي مردمي با فرهنگ و اديان مختلف كه در كنار يكديگر زندگي مي كنند. فرش اصيل ترين هنر ايراني، كه قدمتي به بلنداي تاريخ دارد و همواره بستر مناسبي براي نشاندن نقش ها و نمادهايي بوده كه نمايانگر باورها ،آئين و رسوم، نمادهاي مذهبي و اجتماعي و غيره را در بر داشته و دارد . قالي ايران به واسطه حضور نقش و نگارهاي متفاوت بر روي آن، كالاي هنري مناسب براي هديه دادن و برقرار كردن ارتباط با افراد و جوامعي مي باشد كه گاه از نظر فرهنگ و دين با يكديگر در يك رتبه و رده قرار نداشته اند. يكي از اين فرش هايي كه داراي نقش و نماد مذهبي بوده، قالي اهدايي ناصرالدين شاه به پزشك يهودي خود نورمحمود مي باشد. نورمحمود، پزشك يهودي دربار ناصري بود كه از يك سوءقصد جان سالم به در مي برد و ناصرالدين شاه اين فرش را به عنوان هديه به وي تقديم مي كند. لذا فرضيه را بر آن مي گذاريم كه كه فرش مذكور يك قالي اهدايي معمولي ملوكانه نبوده و از قدرت برقراري ارتباط بالايي بين جوامع و اديان مختلف برخوردار بوده است. هدف از اين پژوهش آن است تا با خوانش نمادها و مفاهيم موجود بر روي قالي مورد نظر به اين پرسش پاسخ دهد كه: خوانش و تحليل قالي اهدايي ناصرالدين شاه به پزشك يهودي در چه فضاي گفتماني شكل گرفته و چه روابطي بين نقوش اين فرش با مولفه ها و اصول دين يهود وجود دارد؟ در اين پژوهش سعي بر آن است تا با استفاده از تحليل گفتمان كه امروزه تبديل به گرايش بين رشته اي شده، گفتگو با افراد آگاه از نقوش و مفاهيم دين يهود به خوانش اين نمادها پرداخته و آنها را با كتب مقدس و اطلاعات موجود در منابع مكتوب تطبيق دهيم . نتايج حاصل از اين تحقيق نشان مي دهد كه نقوش موجود بر روي اين فرش برگرفته از كتاب مقدس يهوديان است و هنرمند با استفاده از تكرار قسمت يا قسمتهايي از كتاب مقدس و يا با بزرگ كشيدن اشخاص مهم از نظر مذهبي كه براي يهوديان اهميت ويژه اي دارد، اين تقدس و اهميت را نشان دهد. مفاهيم كليدي: فرش، دين يهود، نماد و نگاره، ناصرالدين شاه، نورمحمود.