بهينه‌يابي مبتني بر ريسك سيستم انحراف سيلاب سد كارون 4 تحت عدم قطعيت‌هاي هيدروليكي و هيدرولوژيكي

بهينه‌سازي سيستم انحراف سيلاب بر پايه ريسك، چارچوبي است كه به طراحان اجازه مي دهد كه عدم قطعيت‌هاي عامل بر فرايند تصميم گيري را در نظر گرفته و سطح اعتمادپذيري اين سازه هيدروليكي را تعيين كنند. اين مطالعه به منظور كاربرد عدم قطعيت‌هاي هيدروليكي و هيدرولوژيكي در طراحي احتمالاتي سيستم انحراف سيلاب سد كارون 4 در استان خوزستان واقع در جنوب غربي ايران انجام شده است. تأثير منابع عدم قطعيت بر مشخصه هاي سيستم انحراف جريان با استفاده از توسعه يك مدل احتمالاتي چندمتغيره بر پايه توابع مفصل تعيين شده است. براي دستيابي به اين هدف، سري هاي زماني داده ها شامل دبي حداكثر لحظه‌اي سالانه و حجم حداكثر سيلاب سالانه براي يك دوره 37 ساله گردآوري شد. دو تابع هدف كمينه سازي ريسك شكست سيستم و كمينه سازي هزينه ساخت به عنوان دو هدف متضاد در ساختار يك مدل شبيه‌سازي بهينه‌سازي با الگوريتم ژنتيك چندهدفه مبتني بر رتبه بندي نامغلوب تعريف و براي رسيدن به بهترين مقادير متغيرهاي تصميم اجرا شد. قطر، شيب، پوشش ديواره و ارتفاع ورودي تونل ها، ارتفاع فرازبند، و ارتفاع نشيب بند به عنوان متغيرهاي تصميم در فضاي امكان پذير مسأله جستجو شد. نتايج نشان داد دوره بازگشت 25 سال با توجه به دو عامل هزينه و ريسك روگذري پاسخ بهينه به شمار مي رود. براي اين دوره بازگشت قطر تونل ها 10.5 و 9.9 متر، ارتفاع فرازبند 44.5 متر و ارتفاع نشيب بند 12.5 متر حاصل گرديد. همچنين نتايج نشان داد كه اين مفهوم مي تواند با لحاظ نمودن تغييرات اقتصادي، هيدرولوژيكي و هيدروليكي، براي توسعه ساختار طراحي سيستم هاي انحراف سيلاب سودمند باشد.