اثر كرت‌بندي بر يكنواختي آبشويي نيمرخ خاك در مدل آزمايشگاهي

در آزمايشي، تأثير كرت‌بندي سطح خاك بر يكنواختي آبشويي نمك‌ها از نيمرخ خاك بررسي شد. آزمايش در مدل فيزيكي با ابعاد (ارتفاع×عرض×طول) 1×0.5×2 متر انجام شد و عمليات آبشويي در نيمرخ خاك با حضور لوله زهكش زيرزميني شبيه‌سازي شد. كرت‌بندي شامل جداسازي سطح خاك در چهار قسمت مساوي (با ابعاد 0.5×0.5 متر)، براي جلوگيري از اختلاط آب در سطح خاك بود. در حالت‌هاي قبل و بعد از كرت‌بندي، يك عمق يكسان آب براي آبشويي در نظر گرفته شد. پس از آبشويي، هدايت الكتريكي عصاره‌ي اشباع خاك در اعماق 20، 40 و 60 سانتي‌متري از سطح خاك و فواصل 25، 75، 125 و 175 سانتي‌متري از محل نصب زهكش اندازه‌گيري شد. مقدار انحراف معيار داده‌هاي شوري خاك در قبل و بعد از كرت‌بندي به‌ترتيب (dS/m) 2 و (dS/m) 0.63 بود. ضريب يكنواختي توزيع شوري در نيمرخ خاك، در شرايط قبل و بعد از كرت‌بندي به‌ترتيب 45 و 76 درصد بود. نتايج نشان داد وجود زهكش، بر تفاوت سرعت نفوذ آب در قسمت‌هاي مختلف سطح خاك مؤثر بود. به‌طوري كه سرعت نفوذ آب به داخل خاك در فواصل 25، 75، 125 و 175 سانتي‌متري از زهكش، به‌ترتيب برابر با 1.9، 1.7، 1.56 و 1.47 ميلي‌متر بر ساعت برآورد شد. بنابراين از طريق كرت‌بندي، از نفوذ نامتوازن آب در سطح خاك جلوگيري شد تا نواحي مختلف نيمرخ خاك شستشوي يكنواختي داشته باشد. نتايج فوق نشان داد كه به‌جاي مصرف آب بيشتر، مي‌توان با اتخاذ راه‌كار مديريتي به يكنواختي آبشويي خاك دست يافت. در اين صورت از توليد زهاب بيشتر، تخليه‌ي عناصر غذايي از خاك و آلودگي محيط زيست جلوگيري مي‌شود.