اثر عمق خاك و سايه‌انداز سه رقم نخل بر سينتيك آزادسازي مس در خاك آهكي

مس از جمله عناصر ضروري اما كم مصرف براي گياهان مي باشد كه كمبود آن در خاك هاي آهكي معمول است. از آنجايي كه بخش اعظمي از خاك هاي ايران آهكي مي باشند، ممكن است كشاورزان و باغداران در طول فصل كشت، با كمبود اين عنصر مواجه شوند. با توجه به اهميت مس در تغذيه درختان خرما، به ويژه در خاك هاي آهكي، درك بهتر مكانيسم و سينتيك آزادسازي مس از خاك مي تواند اطلاعات مفيدي را در مورد عوامل موثر بر فراهمي زيستي اين عنصر ارائه دهد. بنابراين پژوهش حاضر با هدف بررسي تاثير عمق و سايه انداز سه رقم نخل خرما بر سينتيك آزادسازي مس از خاك هاي تحت كشت درخت نخل خرما انجام شد. بدين منظور از سه عمق 20-0، 40-20 و60-40 سانتي متري دو مكان سايه انداز و خارج از سايه انداز سه رقم درخت نخل شاهاني، قصب و حلوان مقداري خاك جمع آوري گرديد. عصاره گيري در هشت دوره زماني به كمك عصاره گيرAB-DTPA انجام شد. نتايج اين تحقيق نشان داد كه سه معادله تابع تواني، الوويچ ساده و انتشار سهموي بهترين معادلات توصيف كننده آزادسازي مس بودند. روند آزادسازي مس ابتدا تا زمان دو ساعت سريع و بعد از آن كاهش يافت و شيب ثابتي را طي كرد. نتايج اين تحقيق حاكي از تاثير مثبت سايه انداز درختان نخل بر قابليت دسترسي و سرعت آزادسازي مس از خاك هاي آهكي بود به گونه اي كه سرعت آزادسازي مس مربوط به عمق60-40 سانتي متري خاك هاي زير سايه انداز  نسبت به همين عمق در خارج از سايه انداز بيشتر بود كه علت آن را مي توان  ترشحات ريشه و كاهش پ هاش  دانست. از بين سه رقم مورد استفاده در اين پژوهش خاك تحت كشت رقم شاهاني بيشترين ميزان رهاسازي مس را داشت.