اثرات جنگل تراشي بر برخي ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك در زاگرس جنوبي

اين پژوهش براي بررسي اثر تغيير كاربري جنگل بلوط به زراعت بر ويژگي‌هاي خاك منطقه نيمه‌خشك صورت گرفت. ويژگي‌هاي كيفي خاك دو كاربري در 15 سانتي متري سطحي مقايسه شد. نتايج نشان داد در اثر تغيير كاربري از جنگل به زراعت، ماده آلي خاك بترتيب از 1.19 به 0.67درصد، پايداري خاك‌دانه ها از 2.22 به 2.08 درصد و رس قابل انتشار خاك از 2.4 به 22.87 درصد تغيير يافت. اين نتايج نشان از كاهش شديد كيفيت خاك در اثر جنگل‌تراشي داشت. با حذف جنگل‌ از يك سو چتر حفاظتي مقابل نيروي قطرات باران حذف و از سوي ديگر ورود ماده آلي به سطح خاك كاهش و سبب كاهش پايداري خاك‌دانه و افزايش رس قابل انتشار شد. رس قابل انتشار، سبب ايجاد سله سطحي و تسريع فرسايش خاك گرديد. در اثر كاهش ماده آلي، جرم مخصوص ظاهري نيز افزايش يافت. هم‌چنين مقدار سنگ‌ريزه، شن، سيلت درشت و ريز در جنگل به ترتيب از 6.3 ،56، 12.6 و 5.4 درصد به 35.6 و 64.3 و 14.6 و 2.5 درصد در اراضي زراعي تغيير يافت. برخورد مستقيم نور خورشيد و گرماي بيشتر خاك به ويژه در فصول گرم، سبب تسريع در تصعيد نيتروژن خاك شده و علي‌رغم افزودن كودهاي نيتروژنه به اراضي زراعي، مقدار نيتروژن در خاك هاي زراعي كاهش يافت. تحليل داده ها به مؤلفه هاي اصلي نشان داد كه عامل هاي مختلفي در اثر تغيير كاربري در چرخش واريمكس ها اثرگذارند. حذف جنگل عامل اصلي تغيير ويژگي هاي خاك و كاهش شديد كيفيت اراضي بود. تغيير كاربري نه تنها سودي براي توليد بيشتر مواد غذايي ندارد بلكه با تخريب كيفيت اراضي، سبب ايجاد سيل و افزايش رسوب از اين مناطق مي شود.