تحليل دماي سالانه خاك در گستره ايران با استفاده از روش مجموعه ي مقادير تكين

آگاهي از رژيم حرارتي خاك و نوسانات آن علاوه بر تاثير بر توازن انرژي تابشي كره زمين، از خسارات احتمالي در بخش كشاورزي جلوگيري كرده و مي‌تواند موجب افزايش بازدهي محصولات شود. در اين مطالعه با بكارگيري روش تحليل مجموعه ي مقادير تكين (SSA)، روند‌ها و مولفه‌هاي نوساني و همچنين ميزان انطباق مولفه‌هاي متناظر سري‌هاي زماني دماي خاك (ST) و سري‌هاي زماني دماي هوا و بارش در ۲۸ ايستگاه هواشناسي كشور در سه كلاس حرارتي مزيك، ترميك و هايپرترميك، در ايران در طي سال‌هاي 1993-2017 مورد بررسي قرار گرفت. نتايج نشان داد بيشترين نرخ افزايش ST در رژيم حرارتي مزيك و كمترين نرخ افزايش ST سطحي در رژيم حرارتي ترميك واقع شده است. نوسانات بارش در فاز معكوس نسبت به نوسانات ST قرار دارند. دوره‌هاي بازگشت غالب در سري‌هاي سالانه ۳/ ۲ و 11-12 ساله بودند كه مي‌تواند مرتبط با تغييرات دو سالانه QBO و جريانات مداري و همينطور چرخه‌هاي ۱۱ ساله لكه هاي خورشيدي باشند. با استفاده از انطباق هاي كوتاه و طولاني مدت مشخص شده بين روند و مولفه هاي نوساني سري زماني دماي خاك و دماي هوا، مي توان به توليد و بازسازي تغييرات دماي خاك بر مبناي دماي هوا پرداخت.