بهبود برآورد ظرفيت تبادل كاتيوني خاك با استفاده از ابعاد فركتالي

ظرفيت تبادل كاتيوني (CEC) يكياز مهم ترين ويژگي هاي شيميايي خاك از نظر تغذيه گياه و جذب سطحي آلاينده ها در خاك است كه اندازه گيري آن زمان بر و پرهزينه است. بنابراين اين پژوهش با هدف برآوردCEC  خاك با استفاده از مقادير ماده آلي، اجزاي بافت خاك و ابعاد فركتالي تايلر و ويت كرفت (DT) و سپاسخواه و تافته (DS) و همچنين بررسي كارايي ابعاد فركتالي ذكر شده به عنوان يك متغير مستقل و تأثير آن بر دقت روابط رگرسيوني پيش بيني CEC خاك انجام شد. در اين پژوهش از داده‌هاي 100 نمونه خاك مربوط به بانك اطلاعات خاك UNSODA استفاده شد. توزيع اندازه ذرات اوليه خاك با استفاده از روش اسكگز و بعد فركتالي اندازه ذرات اوليه خاك نيز با استفاده از دو روش پيشنهادي سپاسخواه و تافته و تايلر و ويت كرفت محاسبه شد. نتايج نشان داد كه مقادير CEC داراي ارتباط منفي معني دار با مقدار شن و ارتباط مثبت معني دار با مقادير لگاريتم (در پايه 10) ماده آلي، رس، DS و DT داشت. مقادير ضرايب تبيين داده هاي آموزش و آزمون، ريشه ميانگين مربعات خطاي نرمال شده (درصد) و ضريب نش-ساتكليف براي ارتباط رگرسيون چند متغيره بين CEC با لگاريتم (در پايه 10) ماده آلي و رس به ترتيب برابر با 77/0، 84/0، 2/17 و 92/0؛ بين CEC با لگاريتم (در پايه 10) ماده آلي و DS به ترتيب برابر با 77/0، 85/0، 2/17 و 92/0 و بين CEC با لگاريتم (در پايه 10) ماده آلي و DT به ترتيب برابر با 77/0، 87/0، 0/14 و 93/0 بودند. بنابراين بيشترين دقت روابط رگرسيوني با ورود متغيرهاي مستقل لگاريتم (در پايه 10) ماده آلي و DT حاصل شد و استفاده از بعد فركتاليDT سبب افزايش دقت تخمين ها شد.